Prawo do odliczenia części VAT w przypadku zmiany przeznaczenia nieruchomości w świetle interpretacji

ODPOWIEDŹ

Podstawą systemu VAT jest zasada neutralności, z której wynika możliwość odliczenia kwot podatku naliczonego zapłaconego na poprzednim etapie obrotu. Warunkiem jest jednak wykorzystanie nabytych towarów lub usług do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, a także fakt, że odliczenia dokonuje podatnik (art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług ).

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina, gdy wykonuje wyłącznie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków, pod warunkiem, że wie, że zakupy będą związane z czynnościami opodatkowanymi (w momencie poniesienia wydatku, lub w przyszłości). Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatnik jest uprawniony do odliczenia podatku od poniesionych zakupów w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy u kontrahenta i jest w posiadaniu faktury dokumentującej nabycie towarów i usług. Jeżeli nie został odliczony podatek, podatnik może go odliczyć za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Gdy minęły te terminy, można skorzystać z odliczenia podatku jedynie poprzez korektę deklaracji VAT-7 (art. 86 ust. 10, 10b pkt 1, ust.11 i ust.13 ustawy o VAT).

Natomiast często się zdarza, że Gmina w momencie, gdy ponosi wydatki na różne inwestycje nie działa jako podatnik, gdyż wykonuje wyłącznie zadania własne. Wówczas w momencie dokonania zakupów nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdyż wydatki związane są z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu. Jednak z biegiem czasu następują sytuacje, gdy Gmina zaczyna prowadzić działalność poza zadaniami własnymi, jak np. najem pomieszczeń na podstawie umów cywilnoprawnych, który jest opodatkowany podatkiem VAT. Wówczas pojawiają się czynności opodatkowane i Gmina odprowadza należny podatek do urzędu skarbowego.

O takiej właśnie sytuacji stanowią przytoczone przez Czytelnika interpretacje, które prezentują odmienne stanowiska.

W art.91 ustawy o VAT określone zostały zasady odliczania VAT naliczonego w przypadku, gdy nabywane towary i usługi pierwotnie nie służyły do wykonywania czynności opodatkowanych, a następnie zmieniło się ich przeznaczenie na związane z tymi czynnościami.

Jak wynika bowiem z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT, przepisy dotyczące korekty podatku naliczonego stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. Właśnie ten przepis dotyczy podatników, którzy nie mogli odliczyć podatku naliczonego na podstawie art.86 ust.1, z uwagi na brak związku z czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, do którego odwołuje się art. 91 ust. 7, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty kwoty podatku naliczonego podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

Tak więc w zakresie wydatków poniesionych przez podatnika, biorąc pod uwagę okres 5-cio lub 10-cio letni, podatnik jest uprawniony do „odzyskania” cz...