ODPOWIEDŹ
Czytelnik w 2016 roku przekroczył limit sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z VAT dla podatników rozpoczynających w ciągu roku działalność gospodarczą. Dla ustalenia limitu w przypadku działalności rozpoczętych w trakcie roku, trzeba wziąć pod uwagę liczbę dni od zadeklarowanego dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej do ostatniego dnia roku.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1. Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Kwota limitu określona w ustawie o podatku od towarów i usług w 2016 roku wynosiła 150.000 zł. Wyliczenie w proporcji skutkuje obniżeniem granicy 150.000 zł. Dla ustalenia limitu w przypadku działalności rozpoczętej w trakcie roku, trzeba wziąć pod uwagę liczbę dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej do ostatniego dnia roku. Jeśli zatem podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 21 listopada 2016 roku, jego limit sprzedaży dla zwolnienia z VAT wynosił:
150 000 x 41 (dni prowadzenia działalności w roku) / 366 dni w roku = 16.803,28 zł.
W myśl art. 109 ust. 2 w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji, o której mowa w ust. 1, albo prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, organ podatkowy określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie można określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustala się przy zastosowaniu stawki 23%.
Organ podatkowy podczas kontroli podatkowej oszacował obrót na kwotę 19.000 zł. Oznacza to, że Czytelnik w 2016 roku przekroczył limit zwolnienia do VAT w momencie dokonania czynności przekraczającej kwotę 16.803,28 zł i powinien dokonać zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R przed dniem, w którym utracił prawo do zwolnienia (art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT) oraz rozliczenia podatku od towarów i usług i złożyć deklarację VAT-7. Należałoby więc uznać, że Czytelnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia przekroczenia limitu w kwocie 16.803,28 zł.
W 2017 roku ustawodawca zwiększył kwotę limitu sprzedaży zwalniającego z podatku na 200.000 zł, wprowadzając również przepisy przejściowe.
I tak zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 1 grudnia 2016r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży w 2016 r. była wyższa niż 150.000 zł i nie przekroczyła 200 000 zł, mogli skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Podatnicy, którzy rozpoczęli w 2016 roku wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy zmienianej w art. 1, u których łączna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczyła 150.000 zł i nie przekroczyła 200.000 zł, mogli skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Tak więc jeśli Czytelnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej 21 listopada 2016 r., jego limit sprzedaży dla zwolnienia z VAT, zgodnie z nowym brzmieniem art. 113 ust. 1, wynosił:
200 000 x 41 (dni prowadzenia działalności w roku) / 366 dni w roku = 22 404,37 zł.
Mając na uwadze przepisy przejściowe wprowadzające zmiany do ustawy o VAT, Czytelnik, u którego łączna wartość sprzedaży w 2016 roku nie przekroczyła w proporcji 200.000 zł (w tym przypadku 22. 404,37 zł), z dniem 1 stycznia 2017 roku mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1.
O ponownym wyborze zwolnienia Podatnik powinien poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego deklarując zmianę w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, zgodnie z przepisem art. 96 ust. 12 ustawy, w myśl którego, jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Ponieważ Czytelnik nie wypełnił obowiązków związanych z rejestracją do VAT, w związku z przekroczeniem limitu w 2016 roku, nie mógł również skorzystać z prawa ze zwolnienia począwszy od 1 stycznia 2017 roku (po pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze skorzystania z tego prawa na druku VAT-R).
W związku z powyższym należałoby domniemać, iż Czytelnik w 2017 roku nie mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego w podatku VAT.
Zgodnie z art. 113 ust. 11 ustawy o VAT, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.
Powyższy przepis oznacza zatem, iż Czytelnik mógłby powrócić do zwolnienia dopiero w 2018 roku, od początku dowolnego miesiąca, przy czym wybór zwolnienia musi być zgłoszony na VAT-R najpóźniej do 7 dnia miesiąca, od którego Czytelnik wybiera zwolnienie.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(17) sprzedaż opodatkowaną stawką 23% należy wykazać w poz.19: podstawę opodatkowania i w poz.20 podatek należny, stawką 8% odpowiednio w poz. 17 i 18, stawką 5% w poz. 15 i 16, sprzedaż zwolnioną od podatku w poz. 10, natomiast nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych w poz. 43 wartość netto i w poz. 44 podatek naliczony oraz nabycie towarów i usług pozostałych w poz. 45 wartość netto i w poz. 46 podatek naliczony.
Halina Lisowska
Podstawa prawna: art. 96 ust. 5 i ust.12, art. 113 ust. 1, ust. 9 i ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 1 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
