Spółka została wpisana jako użytkownik prawa wieczystego użytkowania gruntu zabudowanego budynkami na podstawie aktu notarialnego. Akt notarialny to umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości, w której dłużnik w celu zabezpieczenia spłaty długu wobec Spółki przeniósł na Spółkę prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz własność usytuowanych na tym gruncie budynków i budowli. Natomiast nieruchomość pozostaje dalej w posiadaniu dłużnika. Dłużnik zobowiązał się na pisemne wezwanie wydać nieruchomość spółce w terminie 7 dni. Wezwania takiego nie skierowano. Nieruchomość nie została fizycznie wydana dla spółki. Czy umowa ta rodzi obowiązek wystawienia faktury? Następnie Spółka sprzedała tą nieruchomość kolejnej firmie. Czy miała do tego prawo i czy transakcja ta podlega opodatkowaniu?
ODPOWIEDŹ
Zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług i obowiązku wystawienia faktury. Dopiero w przypadku, gdy dłużnik nie zaspokoi wierzytelności w określonym w umowie terminie, wierzyciel definitywnie przejmuje ekonomiczne władztwo nad rzeczą, co skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Po wydaniu spółce nieruchomości przez dłużnika na jej wezwanie, spółka ma prawo sprzedać przedmiotową nieruchomość.
UZASADNIENIE
Przewłaszczenie na zabezpieczenie polega na zabezpieczeniu wierzytelności przez przeniesienie na wierzyciela własności oznaczonej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do korzystania z rzeczy w sposób określony w umowie i do powrotnego przeniesienia własności rzeczy po zaspokojeniu zabezpieczonej wierzytelności. Przedmiotem przewłaszczenia mogą być także nieruchomości.
W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że przy przewłaszczeniu nieruchomości na zabezpieczenie wierzyciel uzyskuje jej własność bezwarunkowo, stając się powiernikiem dłużnika co do jego nieruchomości. Umowa przewłaszczenia zawiera bowiem w sobie, jeżeli chodzi o oświadczenie dłużnika, podwójny skutek zobowiązująco - rozporządzający, zgodnie z art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Stanowi ona również podstawę zmiany wpisu w księdze wieczystej. Powiernik ma również możność zbycia nieruchomości. Natomiast stosunkiem prawnym, w oparciu o który dokonujący przewłaszczenia zachowa posiadanie nieruchomości, podobnie jak w sytuacji rzeczy ruchomych oznaczonych indywidualnie i rodzajowo, jest stosunek użyczenia. Czas trwania użyczenia będzie w tym wypadku oznaczony – pokrywać się będzie z czasem trwania stosunku prawnego, stanowiącego przyczynę przeniesienia własności nieruchomości.
Warunek pojawia się natomiast przy oświadczeniu w umowie przewłaszczenia odnośnie zwrotnego przeniesienia na dłużnika własności nieruchomości. Przeniesienie to odbywa się właśnie pod warunkiem, którym jest spełnienie świadczenia pieniężnego (spłata kredytu lub pożyczki) przez dłużnika.
Z powyższego wynika, że jeżeli strony zawarły umowę przenoszącą własność nieruchomości na zabezpieczenie, to takie przeniesienie ma skutek ostateczny już z chwilą jej zawarcia, a nie później. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie przenosi własność rzeczy na wierzyciela, a dłużnik zachowuje prawo posiadania i używania rzeczy.
W przedmiotowej sprawie samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czyn...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 papierowych oraz cyfrowych wydań magazynu
- Dostęp online do aktualnych i archiwalnych wydań czasopisma oraz dostęp do dodatkowych materiałów
- Nielimitowane konsultacje
- ...i wiele więcej!
Jeśli jesteś Prenumeratorem, zaloguj się, aby przeczytać artykuł w całości.