Zamknięcie działalności a VAT naliczony

Odpowiedź

Kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym z poprzedniej deklaracji w kwocie powinien Pan wykazać w polu 45 „in minus” jako wysokość podatku naliczonego z tytułu korekty podatku naliczonego od nabycia pozostałych towarów i usług, w związku ze zmianą przeznaczenia tych towarów i wykorzystania ich do wykonywania czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje (brak sprzedaży opodatkowanej i zamknięcie działalności).
Odnośnie do zakupów z października 2023 r. i rozliczonych w JPK za ten miesiąc nie miał Pan prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, bowiem towary te nie były i nie będą wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Konsekwencją błędu może być nałożenia na Pana kary z ustawy – Kodeks karny skarbowy. Jednak jeśli złoży Pan korektę zgodną z ustaleniami kontroli, nie będzie Pan podlegał karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

Uzasadnienie

W ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług uprawnienie podatnika w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego normuje art. 86 ust. 1. Stosownie do tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).
Z przytoczonych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczy, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. 

Pamiętaj!
Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Istotna jest intencja nabycia. Jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.
W Pana przypadku należy wziąć pod uwagę zasady z art. 91 ustawy o VAT.

Ważne!
Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2–9, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2–6 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11, dla zakończonego roku podatkowego.

Zgodnie z art. 91 ust. 7 i ust. 7d ustawy o VAT przepisy ust. 1–6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi. W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.

Pamiętaj!
Pod pojęciem „zmiana prawa do odliczenia” należy rozumieć zmianę przeznaczenia nabytych towarów i usług. Taka sytuacja występuje, gdy podatnik zmienia przeznaczenie towaru pierwotnie wykorzystywanego wyłącznie do działalności dającej prawo do odliczenia i przeznacza go do działalności niedającej takiego prawa (lub odwrotnie). Zmiana zakresu prawa do odliczenia może wynikać np. ze zmiany profilu działalności podatnika (np. rozpoczęcie wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania VAT) lub tak jak w Pana przypadku – brak wykonywania czynności opodatkowanych VAT i zamknięcie działalności.
Art. 91 ust. 7d cyt. ustawy o VAT reguluje kwestie korekty w odniesieniu do towarów i usług, in...