0
998
Gmina realizuje inwestycję dotyczącą budowy 48 przydomowych oczyszczani ścieków na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców. Gmina korzysta z dofinansowania ze środków Unii Europejskiej z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ma udział 15% w kosztach inwestycji ze środków pieniężnych mieszkańców, którzy dokonują wpłat na ten cel. Na udział ten Gmina mieszkańcom wystawia faktury za wykonanie przydomowych oczyszczalni ścieków opodatkowanych stawką VAT 23%. Gmina udzieliła zamówienia publicznego i podpisała umowę z wykonawcą na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków na całkowity koszt realizacji. Od 1 stycznia 2017 roku obowiązują zmiany w ustawie o VAT wprowadzające mechanizm odwrotnego obciążenia podatkiem od towarów i usług (VAT) dla usług podwykonawców budowlanych. W związku z opisaną sytuacją prosimy o wyjaśnienie, czy Gmina budując oczyszczalnie nie na swoim terenie - rzeczywistego wykonawcę traktuje, jako podwykonawcę? Czy w takiej sytuacji ma zastosowanie odwrócony VAT i jak go przeprowadzić w rozliczeniach podatkowych? Czy istnieje jakaś interpretacja Ministerstwa Finansów na ten wyżej wymieniony temat?
ODPOWIEDŹ
Gmina realizując w/w inwestycję będzie działać, jako czynny podatnik VAT i z tego tytułu wystawia dla mieszkańców fakturę dokumentującą tę inwestycję opodatkowaną właściwą stawką na zasadach ogólnych. W powyższej inwestycji gmina działa w charakterze głównego wykonawcy na zlecenie mieszkańców (podmiot zlecający - inwestor). Gmina, jako główny wykonawca nabywając usługi budowlane wymienione w załączniku nr 14 ustawy o VAT od innych wykonawców (podwykonawców) będzie zobowiązana rozliczyć podatek należny z tytułu nabycia usługi opodatkowanej z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia, a podwykonawca działający na rzecz gminy zobowiązany będzie na fakturze umieścić adnotację „odwrotne obciążenie” bez stawki i kwoty podatku VAT.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 poz. 2-48 do ustawy, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
a) usługodawcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (nie korzysta ze względu na obroty),
b) usługobiorcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
Dodatkowym warunkiem jest, że usługodawca świadczący te usługi zamieszczone w załączniku nr 14 poz. 2-48 do ustawy działa jako podwykonawca. Jest to katalog zamknięty, który zawiera sklasyfikowane usługi budowlane o określonym symbolu PKWiU, do którego ma zastosowanie mechanizm odwróconego obciążenia. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, dlatego zasadne jest, sięgnąć do internetowego wydania Słownika języka polskiego, zgodnie z którym, „podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”, a więc podwykonawcą może być każdy z podmiotów, który jest usługodawcą i nie jest generalnym (głównym) wykonawcą, niezależnie od liczby dalszych podzleceń usługi. Natomiast usługi zawarte w załączniku nr 14 do ustawy, które wykonuje generalny wykonawca na rzecz inwestora nie podlegają mechanizmowi odwróconego obciążenia, opodatkowane są na zasadach ogólnych.
Jeżeli jednak generalny wykonawca zleci wykonanie części robót następnemu wykonawcy (podwykonawcy), wówczas te usługi rozliczone zostaną zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia. W takim przypadku, to nabywca (generalny wykonawca) będzie podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego z tytułu zakupu usług budowlanych, który otrzyma od podwykonawcy fakturę z kwotą netto, bez podatku VAT. Jeżeli w łańcuchu biorą udział kolejni podwykonawcy, to należy przyjąć, że podwykonawca zlecający jest w stosunku do kolejnego podwykonawcy głównym wykonawcą i te usługi powinny być rozliczane zgodnie z zasadami mechanizmu odwróconego obciążenia. Status podwykonawcy powinien wynikać z zawartych pomiędzy kontrahentami umów. Jeżeli brak jest takich dokumentów, to pod uwagę powinny być brane wszystkie okoliczności, w jakich świadczone są usługi budowlane oraz także ich charakter. Każdorazowo należy ustalić, czy usługa jest wymieniona w załączniku nr 14 (usługa budowlana, symbol PKWiU), czy sprzedawca i nabywca ma status czynnego podatnika oraz czy działa w charakterze podwykonawcy. Gdy wszystkie okoliczności zaistnieją wówczas podwykonawca ma obowiązek zastosować odwrotne obciążenie.
W opisanym przypadku inwestorem są mieszkańcy, gmina natomiast działa w charakterze głównego wykonawcy. Gmina, jako główny wykonawca, nabywając usługi budowlanewymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT od innych wykonawców (czynnych podatników VAT) zobowiązana będzie do rozliczenia podatku należnego z tytułu nabycia usługi opodatkowanej z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia, a podwykonawca działający na rzecz gminy zobowiązany będzie do wystawienia faktury bez stawki i kwoty podatku z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
W naszym serwisie www.VAT.ksiegowego.pl dostępne są objaśnienia Ministerstwa Finansow z 17 marca 2017 roku w zakresie stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia w transakcjach dotyczących świadczenia usług budowlanych.
EWIDENCJA W DEKLARACACH: VAT-7(17) nabywca usługi budowlanej opodatkowanej z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia (zobowiązany do rozliczenia podatku należnego) w części C deklaracji w pozycji 34 wykazuje podstawę opodatkowania i w pozycji 35 podatek należny. Jednocześnie po stronie podatku naliczonego (jeśli służy czynnościom opodatkowanym VAT przy spełnieniu warunków art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy) jako nabycie towarów i usług zaliczanych do środków trwałych wykazuje w pozycji 43 wartość netto i w pozycji 44 podatek naliczony. Nabycie towarów i usług pozostałych w poz. 45 wartość netto i w poz. 46 podatek naliczony.
Ewa Kot
Podstawa prawna: art. 17 ust. 1 pkt 8, ust. 1h, art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT.
