Czy notariusz pobierze PCC przy umowie sprzedaży gruntów tworzących gospodarstwo rolne?

Odpowiedź

Z treści art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że w celu spełnienia warunku skorzystania ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży gruntów rolnych skutkującej utworzeniem gospodarstwa rolnego nie jest wymagane, aby kupujący na dzień nabycia był właścicielem (współwłaścicielem) użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego, lub był w ich posiadaniu. Natomiast jest warunkiem, aby nabywane grunty rolne w chwili sprzedaży stanowiły gospodarstwo rolne zbywcy oraz aby doszło do utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego nabywcy. W takim wypadku notariusz na podstawie przedłożonych dokumentów i oświadczenia kupującego może odstąpić od naliczenia poboru podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku czynność cywilnoprawną w postaci sprzedaży własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej pięciu lat od dnia nabycia.
Jak wynika z treści wskazanego przepisu, w celu spełnienia warunku skorzystania ze zwolnienia z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w postaci utworzenia gospodarstwa rolnego nie jest wymagane, aby kupujący na dzień nabycia był właścicielem (współwłaścicielem) użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego, lub był w ich posiadaniu.
Natomiast jest warunkiem, aby nabywane grunty rolne w chwili sprzedaży stanowiły gospodarstwo rolne zbywcy oraz aby doszło do utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego nabywcy. 

Ważne!
Według art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Oznacza to, że w momencie nabywania gruntów rolnych nabywca może już posiadać gospodarstwo rolne, a nabycie powiększa jego stan, ale może także nie posiadać gospodarstwa rolnego i dopiero z chwilą nabycia gruntów rolnych utworzy on takie gospodarstwo.

Pamiętaj!
Warunkiem skorzystania ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych jest, aby powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia nie była mniejsza niż 11 ha i większa niż 300 ha. Ponadto nabywca musi prowadzić to gospodarstwo przez okres co najmniej pięciu lat od dnia nabycia gruntów będących przedmiotem umowy sprzedaży.

Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r.
Należy podkreślić, że z treści art. 9 pkt 2 ustawy o p.c.c. nie wynika, że dla spełnienia warunku skorzystania ze zwolnienia podatkowego w postaci utworzenia gospodarstwa rolnego, konieczne jest, aby kupujący na dzień nabycia był właścicielem (współwłaścicielem) użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego, lub był w ich posiadaniu – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 lutego 2024 r., sygn. akt: I SA/Gd 1015/23. Jednym z warunków zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 2 ww. ustawy, jest, aby nabywane grunty rolne w chwili sprzedaży stanowiły gospodarstwo rolne u zbywcy (sprzed...