Ewidencja kosztów zakupu materiałów i towarów

Sprawdź również portal dla księgowych: Doradca Księgowego i dowiedz się więcej!

Zasady wyceny materiałów i towarów

Zgodnie z art. 28 ust.11 Ustawy o rachunkowości (uor). - na dzień nabycia zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych wycenia się według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia. Jednak zgodnie z art. 34 ust. 1 uor jednostki mogą wyceniać materiały i towary również w cenach zakupu, jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Cena zakupu to cena jaką nabywca płaci dostawcy za dostarczony materiał lub towar, pomniejszona o podlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy. Cena nabycia to cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu czyli m.in. koszty transportu, załadunku, rozładunku, składowania, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski (art. 28 ust.2 uor).

W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru do sprzedaży, cenę nabycia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów w okresie ich przygotowania do sprzedaży i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu (art. 28 ust. 4 uor).

Przykład

Otrzymano od dostawcy „X” fakturę na zamówione towary zawierającą następujące dane:

- Wartość towarów w cenie netto: 25.000 zł

- Koszty transportu netto: 2.000 zł

- Ubezpieczenie dostawy: 500 zł

Razem 27.500 zł

W powyższym przykładzie cena zakupu towarów wynosi 25.000 zł, koszty zakupu 2.500 zł, zaś cena nabycia 27.500 zł.

Stosowanie do ewidencji materiałów i towarów cen zakupu zamiast cen nabycia jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy nie powoduje to istotnego zniekształcenia wartości tych aktywów wykazywanych w bilansie, a tym samym wyniku finansowego. Przy założeniu, że różnice między ceną nabycia a ceną zakupu stanowią przede wszystkim koszty zakupu, w ewidencji można przyjąć następujące rozwiązania dotyczące rozliczania kosztów zakupu:

1) koszty zakupu mogą być w całości odnoszone w koszty bieżącego okresu,

2) koszty zakupu mogą być rozliczane w czasie.

W punkcie drugim koszty zakupu obciążają wynik finansowy okresu w wysokości odpowiadającej zapasom wydanym w tym okresie.

Jednostka gospodarcza we własnym zakresie podejmuje decyzję jak rozliczać koszty zakupu. Wybrane rozwiązanie nie powinno zniekształcać wykazywanego prze nią wyniku finansowego. Powinna przy tym brać pod uwagę wartość kosztów zakupu i zapasów utrzymywanych na koniec okresów sprawozdawczych. Jeżeli jednostka utrzymuje duże ilości zapasów w kolejnych okresach i koszty zakupu są również duże, wtedy zasadne może być rozliczanie tych kosztów w czasie, a więc rozdzielanie pomiędzy koszty przypadające na zapasy rozchodowane w bieżącym okresie i na te, przypadające na zapasy pozostające w magazynie. Nie jest wymagane przyjęcie jednej z wyżej wymienionych metod dla wszystkich grup asortymentowych materiałów i towarów. Możliwe jest zróżnicowanie zasad rozliczania kosztów zakupu w zależności od charakteru zapasów, ich wielkości, rotacji itp.

Z treści pytania wynika, że jednostka dokonuje bieżącej wyceny materiałów w cenie zakupu, natomiast koszty zakupu w całości odnosi w koszty bieżącego okresu.

Przykład ewidencji kosztów zakupu w całości odnoszonego w koszty

- Wartość towarów w cenie netto: 25.000 zł

- Koszty transportu netto: 2.000 zł

- Ubezpieczenie dostawy: 500 zł

Razem 27.500 zł

W bieżącym okresie wydano z magazynu materiały na kwotę 20 000 zł, z czego:

a) wartość materiałów sprzedanych wynosi: 5.000 zł

b) wartość materiałów wydanych na zlecenia (produkcję) wynosi: 15.000 zł

Ustalenie wskaźnika narzutu kosztów zakupu okresu bieżącego:

Wnkz = Kz / Mr x 100

gdzie:

Wnkz - wskaźnik narzutu kosztów zakupu,

Kz - koszty zakupu bieżącego okresu,

Mr - rozchód materiałów

Wnkz = 2500 / 20000 x 100 = 12,50%

Rozliczenie kosztów zakupu:

a) koszty zakupu przypadające na sprzedane materiały: 625 zł (5.000 zł x 12,50%)

b) koszty zakupu przypadające na materiały wydane na produkcję: 1.875 zł

(15.000 zł x 12,50%)

 

 

Dorota Mróz

Biegły Rewident