Odwrotne obciążenie od dnia 1 lipca 2015 roku

ODPOWIEDŹ

Z wyżej zaplanowanych dla jednego nabywcy dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT wynika, że w ramach umowy bądź umów wystąpią dwie dostawy tych towarów, na łączną wartość bez kwoty podatku w wysokości 22.000 zł, a zatem, zarówno dostawa dokonana w sierpniu jak i w październiku podlega rozliczeniu z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia, co wiąże się również (dla dostawcy towarów) z koniecznością złożenia w urzędzie skarbowym informacji podsumowującej w obrocie krajowym. Informacje te należy złożyć z tytułu dostawy dokonanej w sierpniu do 25 września, w październiku do 25 listopada, czyli w terminie przewidzianym dla złożenia deklaracji VAT za te miesiące.

Jeżeli dostawcy towarów wiadome jest, iż łącznie kwoty dostaw dla jednego nabywcy przekroczą 20.000 zł i ten „drobny” nabywca będzie posiadał status podatnika VAT czynnego, to odwrotne obciążenie należy zastosować przy każdej dostawie, a nie po przekroczeniu 20.000 zł, wartość jednej z tych wielu dostaw nie będzie miała wówczas znaczenia.

UZASADNIENIE

Od dna 1 lipca 2015 roku obowiązują znowelizowane przepisy dotyczące mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT - wprowadzone ustawą z dnia 9 kwietnia 2015 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych.

W przypadku dostaw towarów wymienionych w załączniku 11 w poz. od 28a do 28c ustawy o podatku od towarów i usług w ramach odwrotnego obciążenia niezbędne jest określenie podatnika zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy oraz ustalenie łącznej wartości tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, która przekracza kwotę 20.000 zł.

Status podatnika otrzymują bowiem, co do zasady, również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nabywające towary wymienione w załączniku 11 do ustawy o VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• dokonującym ich dostawy jest podatnik w rozumieniu ustawy, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust.1 i 9,

• nabywcą jest podatnik o którym mowa w art.15 ustawy, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

z zastrzeżeniem, że:

• dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust.1 pkt.2 lub art.122 ustawy o VAT.

Za jednolitą gospodarczo transakcję towarów (wymienionych w poz. 28a-28c zał. 11 do ustawy) w myśl art. 17 ust. 1d i ust. 1e ustawy o VAT, uznaje się transakcję obejmującą umowę lub więcej umów, w ramach których:

• występuje jedna lub więcej dostaw towarów, lub

• dostawy dokonane są na podstawie odrębnych zamówień, lub

• wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy, lub

• okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie przedmiotowymi towarami.

Wobec takiej konstrukcji przepisów, każda dostawa przedmiotowych towarów objęta umową lub umowami przekraczającymi łącznie wartość 20.000 zł powoduje, iż to nabywca staje się obowiązanym do rozliczenia VAT z tytułu tej dostawy lub tych dostaw.

Zgodnie z art. 101a ustawy o VAT, wprowadzono dodatkowo dla sprzedawców obowiązek składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym o dokonanych przez nich transakcjach objętych odwrotnym obciążeniem, z tytułu których podatek powinien rozliczyć nabywca. Informacje te zobowiązani są składać, co do zasady, podatnicy dokonujący dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT oraz świadczący usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Informacje te mają być składane za okresy rozliczeniowe, w których powstanie obowiązek podatkowy, w terminach przewidzianych dla złożenia przez podatnika deklaracji podatkowych miesięcznych bądź kwartalnych.

Informacje te powinny zawierać:

• nazwę lub imię i nazwisko oraz NIP podatnika składającego informację podsumowującą w obrocie krajowym,

• nazwę lub imię i nazwisko oraz NIP podatnika nabywającego towary,

• łączną wartość dostaw towarów oraz świadczonych usług, dla których podatnikiem jest nabywca, w przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 7i 8 - w odniesieniu do poszczególnych nabywców.

Dodać należy, iż obniżenie wartości dostaw dokonywanych w ramach jednolitej gospodarczo transakcji, w szczególności poprzez udzielenie nabywcy opustu lub obniżki ceny po nabyciu towarów, nie ma wpływu na określenie podatnika obowiązanego do rozliczenia VAT w ramach tej transakcji.

W przypadku natomiast, gdy po otrzymaniu całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy przedmiotowych towarów, następuje zmiana określenia podatnika dla tej dostawy, korekty rozliczenia zapłaty w związku z tą zmianą dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym dokonano dostawy tych towarów. W tym też przypadku podatnik ma obowiązek skorygować informację podsumowującą w obrocie krajowym o tą wartość w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, za który dokonuje się korekty podstawy opodatkowania w deklaracji podatkowej. Obowiązek korekty dotyczy również okresu za który została już złożona informacja. Korekty dokonuje się także w przypadku stwierdzenia błędów dotyczących np. okresu, za który została złożona informacja podsumowująca.

Reasumując, w przypadku jednolitej gospodarczo transakcji z jednym nabywcą (na dostawy towarów wymienionych w załączniku 11 w poz. od 28a do 28c ustawy o VAT), której łączna wartość towarów bez podatku, przekracza kwotę 20.000 zł oraz jeżeli spełnione są warunki określone w art. 17 ust.1 pkt.7 ustawy o VAT, stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia. Skutkuje, to wobec nabywcy obowiązkiem rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu tej transakcji, na zasadach określonych w art. 19a ustawy o VAT, nawet wówczas, gdy wartość poszczególnych towarów składających się na tą transakcję nie przekracza 20.000 zł. Z powstaniem obowiązku podatkowego, podatnik dokonujący dostawy jest obowiązany do złożenia w urzędzie skarbowym zbiorczej informacji o dokonanych dostawach tzw. informacji podsumowującej w obrocie krajowym.

Paulina Pawluk