0
846
Jeśli kupi się większą partię towarów z poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy, to należy wykazać VAT należny i naliczony, a przy sprzedaży pojedynczych towarów poszczególnym osobom lub małym firmom należy naliczyć VAT 23% i jeszcze marżę sprzedawcy? W małych firmach można pilnować wartości sprzedaży dla jednego kontrahenta, ale w dużych marketach będą mieli problem, chyba, że „jednolita gospodarczo transakcja” będzie rozliczana według umowy, a nie sprzedaży ...
ODPOWIEDŹ
Jeżeli zakupiona od jednego dostawcy partia towarów wymienionych w pozycji 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT bez podatku przekracza wartość 20.000 zł, to nabywca w ramach odwrotnego obciążenia samodzielnie oblicza należny VAT. Jeżeli zakup tych towarów służy czynnościom opodatkowanym, Czytelnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu tej transakcji i wówczas kwotę podatku należnego i naliczonego wykazuje się w rozliczeniu za ten sam okres. Następnie, sprzedając ten towar kolejnym osobom, małym firmom, po doliczeniu swojej marży od sprzedaży i ustaleniu ostatecznej wartości sprzedaży tego towaru znów, jeżeli łączna wartość bez podatku sprzedawanych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku przekroczy kwotę 20.000 zł wystąpi mechanizm odwrotnego obciążenia, jeżeli natomiast nie zostanie przekroczona kwota 20.000 zł wówczas sprzedawca obowiązany jest rozliczyć VAT od tej sprzedaży. Sprawowanie kontroli nad „statusem” nabywcy spoczywa na podmiocie dokonującym dostawy.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 17 ust. 1c ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy przepis art. 17 ust. 1 pkt 7 stosuje się, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez VAT przekracza 20.000 zł. Z kolei, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy status podatnika otrzymują również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nabywające towary wymienione w załączniku 11 do ustawy o VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
dokonującym ich dostawy jest podatnik w rozumieniu ustawy, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust.1 i 9,
nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art.15 ustawy, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
z zastrzeżeniem, że:
dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust.1 pkt.2 lub art.122 ustawy o VAT.
W ramach odwrotnego obciążenia nabywca samodzielnie nalicza należy VAT. Obowiązek podatkowy u nabywcy powstaje na zasadach określonych w art. 19a ustawy o VAT.
Natomiast, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniami. Kwotę podatku naliczonego stanowi wówczas, kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 podatnikiem jest ich nabywca. Jeżeli więc zakup tych towarów służy czynnościom opodatkowanym, Czytelnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu tej transakcji i wówczas kwotę podatku należnego i naliczonego wykazuje się w rozliczeniu za ten sam okres. Dokonując następnie sprzedaży tych towarów poszczególnym drobnym przedsiębiorcom po doliczeniu swojej marży od sprzedaży i ustaleniu ostatecznej wartości sprzedaży danego towaru, jeżeli łączna wartość bez podatku sprzedawanych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku nie przekroczy kwoty 20.000 zł Czytelnik będzie zobowiązany opodatkować tę sprzedaż poprzez doliczenie do wartości sprzedaży netto 23% VAT.
Częściowo, sprawowanie kontroli dotyczącej przebiegu rozliczeń VAT w mechanizmie odwrotnego obciążenia ustawodawca zawarł w art. 17 ust. 2a i 2b ustawy o VAT i w pewnym zakresie odpowiedzialnego za rzetelność tych rozliczeń uczynił dostawcę towarów. Dotyczy to statusu nabywcy, bowiem mechanizm odwrotnego obciążenia od dnia 1 lipca 2015 ma zastosowanie wyłącznie do nabywcy będącego czynnym podatnikiem VAT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dokonujący dostawy towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy, dla której zgodnie z ust. 1 pkt 7 tego artykułu podatnikiem jest nabywca, podjął niezbędne środki celem rzetelnego rozliczenia podatku od tej dostawy, nie ma on obowiązku rozliczenia podatku z tytułu tej dostawy, także w przypadku, gdy po jej dokonaniu ustalono, że wskutek działania podmiotu uczestniczącego w dostawie jako nabywca nie były spełnione przesłanki określone w ust. 1 pkt 7, o którym to działaniu dokonujący dostawy towarów przy zachowaniu należytej staranności nie wiedział lub nie mógł wiedzieć. Powyższy zapis stosuje się pod warunkiem, że zapłata należności z tytułu dostawy towarów nastąpiła z rachunku płatniczego nabywcy, w tym przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego, o ile umożliwiają one dokonującemu dostawy towarów identyfikację składającego zlecenie płatnicze.
Formą kontroli jest również obowiązek podatnika dokonującego dostawy, do składania w urzędzie skarbowym zbiorczych informacji o dokonanych dostawach towarów, o czym stanowi art. 101a ustawy o VAT.
Wskazane byłoby wprowadzenie wewnętrznych zasad zawierania umów dot. sprzedaży sprzętu elektronicznego, dla którego zasada odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, kontroli faktur sprzedaży tego towaru, w celu zminimalizowania ryzyka występowania np. kilku pojedynczych transakcji przez tego samego nabywcę o wartości poniżej 20.000 zł, aby ominąć wystąpienie mechanizmu odwrotnego obciążenia.
Niemniej, z uwagi na bardzo ogólną definicję jednolitej gospodarczo transakcji problem ten niewątpliwie będzie jeszcze przedmiotem licznych dyskusji, a także interpretacji podatkowych.
Paulina Pawluk
