Opodatkowanie usług reklamowych świadczonych dla podmiotu zagranicznego

Odpowiedź

W przypadku, gdy kontrahenci z Niemiec i Wielkiej Brytanii, na rzecz których Czytelnik świadczy usługi reklamowe są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług, posiadającymi siedzibę działalności gospodarczej w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej, to miejscem świadczenia i opodatkowania tych usług, stosownie do ogólnej zasady wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, jest terytorium państwa, w którym podmioty te mają siedzibę działalności gospodarczej. 

Uzasadnienie

Dla prawidłowego opodatkowania podatkiem VAT usług reklamowych świadczonych podmiotom zagranicznym z Niemiec lub Anglii (Wielkiej Brytanii), a więc państw należących do Unii Europejskiej, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy unijni, nie posiadają kodu DE lub GB i nie znajdują się w systemie VIES jako aktywni podatnicy należy w pierwszej kolejności określić status tych podmiotów. 
Według art. 18 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status podatnika:

• gdy usługobiorca przekazał mu swój indywidualny numer identyfikacyjny VAT i usługodawca uzyska potwierdzenie ważności numeru identyfikacyjnego, a także nazwiska/nazwy i adresu przypisanych temu numerowi zgodnie z art. 31 rozporządzenia Rady (WE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej;
• gdy usługobiorca nie otrzymał jeszcze indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT, ale poinformował usługodawcę, że zwrócił się z wnioskiem o jego nadanie i usługodawca uzyska dowolny inny dowód potwierdzający, że usługobiorca jest podatnikiem lub osobą prawną niebędącą podatnikiem, w stosunku do której wymagana jest identyfikacja do celów VAT, oraz jeżeli dokona w rozsądnym zakresie weryfikacji rzetelności przedstawionych przez usługobiorcę danych za pomocą zwykłych, handlowych środków bezpieczeństwa, takich jak środki dotyczące kontroli lub płatności. 

Powyższe oznacza, iż dla uznania usługobiorcy za podatnika, o którym mowa w art. 28a ustawy o VAT istotny byłby fakt posiadania przez niego numeru VAT wydanego przez właściwą dla niego instytucję podatkową. Dokonanie powyższych czynności oraz dodatkowe zweryfikowanie tego numeru przez świadczącego usługę, spowodowałoby prawidłowe zastosowanie przepisów podatkowych odnośnie obowiązku rozliczenia podatku VAT. W przypadku gdy kontrahent nie przekazuje usługodawcy numeru VAT nadanego przez państwo członkowskie, w którym nabywca posiada siedzibę bądź stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, konieczne będzie uzyskanie informacji o tym, że nabywca takiej usługi prowadzi działalność gospodarczą, skutkiem czego spełniona zostanie definicja podatnika zawarta w art. 28a ustawy o VAT.
W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: 

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów; 
3. import towarów na terytorium kraju; 
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. 

Z treści pkt 1 powyższego przepisu wynika, iż opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają usługi świadczone na terytorium kraju. Według art. 2 pkt 1 ustawy o VAT przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 
Zgodnie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. 
Miejscem świadczenia usług, stosownie do art. 28b ust. 1, w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu – art. 28b ust. 1 – 3 ustawy o VAT. 
Dla potrzeb przepisów o miejscu świadczenia usług w art. 28a zamieszczono definicję pojęcia podatnika. Według tego artykułu:

1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to: 
   a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6, 
   b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej; 
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. 

Zatem, w opisanej sytuacji, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotu mającego siedzibę w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej  jest miejsce w którym kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej (w analizowanym przypadku w Wielkiej Brytanii i Niemczech). Jeżeli podmioty te prowadzą działalność gospodarczą lub prowadzą działalność gospodarczą w rozumieniu ww. przepisów, bez względu na cel i rezultat swojej działalności, to będą one podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT. Sam fakt, że podmiot zagraniczny prowadzący działalność gospodarczą nie jest zarejestrowany dla celów podatku od wartości dodanej nie oznacza iż nie spełnia on w definicji podatnika w rozumieniu ustawy o VAT. 
W przypadku gdy kontrahenci z Niemiec i Wielkiej Brytanii, na rzecz których usługodawca świadczy usługi reklamowe są podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT posiadającymi siedzibę działalności gospodarczej w innym niż Polska kraju Unii Europejskiej, to miejscem świadczenia i opodatkowania tych usług jest terytorium państwa, w którym  usługobiorcy mają siedzibę działalności gospodarczej. 

Ewidencja w deklaracjach: VAT-7(19) świadczenie usług poza terytorium Polski należy wykazać w poz. 11 i 12 podstawę opodatkowania. W informacji podsumowującej VAT-UE wewnątrzwspólnotowe świadczenie usług  należy wykazać w części E (informacja o wewnątrzwspólnotowym świadczeniu usług).

Podstawa prawna: art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 28a, art. 28b ust. 1, 2 i 3 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.