0
1104
Spółka cywilna nie posiada osobowości ani podmiotowości prawnej. Wspólnicy prowadzą jednak przedsiębiorstwo pod odrębną nazwą, które może być przedmiotem obrotu. W szczególności może być wniesione do innej spółki jako aport – na podstawie jednego kompleksowego kontraktu lub szeregu mniejszych umów. Brak podmiotowości prawnej powoduje liczne komplikacje przy wnoszeniu przedsiębiorstwa spółki cywilnej do innej spółki – omawiamy je w artykule.
ODPOWIEDŹ
W obrocie gospodarczym, często spotykamy się z różnego rodzaju upustami, rabatami, bonusami, premiami itp., które mają zarówno charakter bezpośredni (udzielane z chwilą zakupu) jak również potransakcyjny. Zasady dokumentowania jak i ujęcia księgowego przyznawanych oraz otrzymywanych rabatów, premii czy bonusów udzielonych po dokonaniu dostawy budzą wiele kontrowersji i sprzecznych interpretacji organów podatkowych. W celu prawidłowego zaewidencjonowania takiej operacji należy przede wszystkim sprawdzić, czy uzyskany rabat, bądź premię (bez względu na nazewnictwo) można przypisać do konkretnej transakcji, czy też nie.
Jeżeli mamy do czynienia z rabatem powiązanym z konkretną transakcją, polegającymna obniżeniu pierwotnej ceny sprzedaży (zakupu), nie uzależnionym od spełnienia żadnych dodatkowych świadczeń, to dokumentacją odpowiednią do tej transakcji będzie faktura korygująca wystawiona przez sprzedawcę towarów. Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawę opodatkowania zmniejsza się między innymi o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont).
Faktura korygująca w księgach sprzedawcy powinna być ujęta jako zmniejszenie przychodów ze sprzedaży towarów, natomiast w księgach kupującego zmniejsza ona cenę zakupu towarów (o ile nie zostały sprzedane), bądź koszt własny sprzedanych towarów w części przypadającej na towary sprzedane.
Przykład: Spółka w miesiącu kwietniu 2011 sprzedała swojemu kontrahentowi towary o wartości netto 50 000 zł. Ze względu na stałą współpracę kontrahentowi przysługuje rabat w wysokości 10% obrotu. Udzielenie rabatu po dokonaniu dostawy skutkuje tym, że sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury korygującej, która zmniejsza jego przychód. Wystawiono fakturę korygującą zawierającą następujące dane:
- wartość netto zmniejszenia 5.000 zł,
- VAT 23% 1.150 zł,
- wartość brutto korekty 6.150zł.
Ewidencja księgowa u sprzedającego
- Wn Przychody ze sprzedaży 5.000 zł
- Wn Rozrachunki z tytułu VAT (należny) 1.150 zł
- Ma Rozrachunki z odbiorcami 6.150 zł
Ewidencja księgowa u kupującego (założenie - połowa towarów została sprzedana)
- Wn Rozrachunki z dostawcami 6.150 zł
- Ma Rozrachunki z tytułu VAT (naliczony) 1.150 zł
- Ma Towar 2.500 zł
- Ma Wartość sprzedanych towarów 2.500 zł
Zgodnie z ustawą o rachunkowości wycena towarów następuje po cenie zakupu, którą obniżają rabaty, upusty, bonusy, a więc każde obniżenie ceny (bez względu na nazewnictwo). Tak więc każdy rabat w księgach kupującego zmniejsza cenę zakupu towarów, ma więc wpływ na jego wartość zaewidencjonowaną, a jeśli dotyczy sprzedanych towarów - wpływa na zmniejszenie kosztu sprzedaży tychże towarów.
Premia pieniężna z tytułu osiągnięcia przez nabywcę określonej wielkości obrotów
Jeżeli z umowy pomiędzy stronami wynika, że przyznana premia pieniężna nie jest przypisana do konkretnej dostawy, lecz związana jest ze spełnieniem konkretnego zdarzenia powodującego przyznanie tej premii, jak np. osiągnięcie pewnego pułapu ilościowego lub wartościowego sprzedaży towaru, to taka premia nie może być udokumentowana fakturą korygującą zmniejszającą początkową cenę nabycia określoną w fakturze pierwotnej. Do niedawna organy podatkowe stały na stanowisku, iż taka premia jest wynagrodzeniem za usługi świadczone przez kupującego na rzecz sprzedawcy i powinna ona być fakturowana przez kupującego. Takie podejście budziło szereg kontrowersji i ostatecznie zostało obalone. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 3 marca 2011 roku wypowiedział się w zakresie opodatkowania premii pieniężnych. Zdaniem organu podatkowego, wypłacana nabywcy przez dostawcę premia pieniężna jedynie z tytułu osiągnięcia przez niego satysfakcjonującej dostawcę wielkości obrotów, nie odnosząca się do konkretnej transakcji, stanowi nagrodę za osiągnięcie tego rezultatu, a nie płatność (wynagrodzenie) za świadczone usługi. Czynność nabycia (dostawy) towarów tylko poprzez fakt ich zsumowania nie staje się jednocześnie usługą nabywcy na rzecz dostawcy. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że otrzymane przez nabywcę premie pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z tym premię pieniężną należy udokumentować notą księgową, którą wystawia sprzedawca lub kupujący w zależności od zapisów umowy zawartej pomiędzy nimi.
Przykład: Spółka przyznała swemu kontrahentowi premię pieniężną w kwocie 5.000 zł z tytułu osiągnięcia przez niego określonej wielkości obrotów. Na tę okoliczność wystawiła notę uznaniową na rzecz kupującego.
Ewidencja księgowa u sprzedającego (w zależności od zasad umownych przyznawania premii, oraz polityki rachunkowości przyjętej przez jednostkę):
- Wn Przychody ze sprzedaży lub Pozostałe koszty operacyjne
- Ma Rozrachunki z odbiorcami
Ewidencja księgowa u kupującego
- Wn Rozrachunki z dostawcami
- Ma Pozostałe przychody operacyjne
.
Premia pieniężna w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
Wydatki z tytułu premii pieniężnej w myśl ustawy podatkowej są bezpośrednim kosztem uzyskania przychodu. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wypowiedział się w zakresie ustalania momentu zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wydatków z tytułu premii pieniężnej. Zdaniem organu podatkowego przyznana premia pieniężna (bonus) nie odnosi się do konkretnej dostawy (transakcji), ale od wartości sprzedaży dla konkretnego kontrahenta w danym okresie rozliczeniowym; tym samym związek wypłaconych premii pieniężnych za dany okres rozliczeniowy, z wielkością przychodu spółki w tym okresie ma charakter bezpośredni.
Zgodnie z art. 15 ust. 4b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
1) sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2) złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego - są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.
Przychody z tytułu uzyskanych premii stanowią natomiast przychód podatkowy z chwilą ich otrzymania.
.
WNIOSEK
Z treści pytania wynika, że spółka udzieliła kontrahentowi rabatu powiązanego z konkretnymi transakcjami. Kwotę udzielonego rabatu udokumentowała fakturami korygującymi. W tej sytuacji kwoty udzielonych rabatów należy traktować jako zmniejszenie przychodu ze sprzedaży i w taki sposób ewidencjonować je w księgach rachunkowych.
Dorota Mróz
Biegły Rewident
