0
1015
Gmina prowadzi działalność gospodarczą dotyczącą sprzedaży VAT np. sprzedaż usług kanalizy - odprowadzanie ścieków do oczyszczalni, ale prowadzi również działalność zwolnioną. Do księgowości wpłynęła faktura za blachę z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Zakup ten był związany z naprawą kosiarki, co nie jest związane ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Czy Gmina powinna wystawić fakturę sprzedaży i wprowadzić do ewidencji sprzedaży jako VAT naliczony, który należy odprowadzić do urzędu skarbowego?
ODPOWIEDŹ
Gmina dokonując nabycia towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług w związku z wykonywaniem czynności zwolnionych z VAT wykazuje podatek należny oraz nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast dokonując zakupu tych towarów w związku z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatek należny winien wykazać sprzedawca, a Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.
UZASADNIENIE
Gminy są specyficznymi podatnikami podatku VAT, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 6 nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Tym samym co do zasady Gmina nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz nie przysługuje jej prawo do odliczenia naliczonego podatku, z wyjątkiem sytuacji w której zakupiony towar lub usługa służą działalności opodatkowanej.
Zatem Gmina każdorazowo winna dokonywać oceny, czy w związku z dokonaniem transakcji gospodarczych występuje jako podatnik podatku od towarów i usług. Jest to również ważne w sytuacji zakupu towarów z załącznika nr 11 do ww. ustawy. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, z zastrzeżeniem ust. 1c, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art.122.
W przedstawionej sytuacji należy rozważyć czy dokonany zakup związany jest ze sprzedaż nieopodatkowaną czy też zwolnioną. Przeanalizujmy sytuację, gdy mamy do czynienia z zakupami związanymi ze sprzedażą nieopodatkowaną.
Ustawodawca wyraźnie wskazał w art. 17 ust.1 pkt 7 lit. b, że nabywcą jest podatnik wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, natomiast Gmina wykonując zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana, nie działa jako podatnik VAT, czyli nie jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy. Tym samym nie może też być uznana za podatnika w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy. Tym samym nie spoczywa na Gminie obowiązek wykazania podatku należnego i odprowadzenia go do urzędu skarbowego, jednocześnie nie istnieje prawo do dokonania odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu blachy wykorzystanej w działalności nieopodatkowanej.
Co istotne w tej sytuacji to fakt, że faktura została błędnie wystawiona i w zaistniałej sytuacji nie nastąpi prawidłowe rozliczenie podatku od towarów i usług. Gmina dokonując zakupu winna poinformować sprzedawcę, że dokonuje zakupu w związku z prowadzeniem działalności nieopodatkowanej. Tym samym podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku będzie sprzedawca. Pamiętać należy, że podmiot dokonujący dostawy nie musi wiedzieć, czy kupujący jest czynnym podatnikiem VAT, ani w związku z jakimi czynnościami dokonuje zakupu.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy dokonany zakup związany jest z czynnościami zwolnionymi z VAT. W tej sytuacji Gmina występuje jako podatnik wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, jednakże korzysta ona ze zwolnienia z opodatkowania. W tej sytuacji Gmina otrzymała prawidłowo wystawioną fakturę i ma obowiązek dokonania somonaliczenia podatku. Kwotę netto wynikającą z faktury oraz wyliczony podatek należny winny być wykazane w stosownej ewidencji, na podstawie której sporządzona będzie deklaracja w zakresie podatku od towarów i usług. Zaewidencjonowane w rejestrach kwoty wykazuje nabywca towaru z załącznika 11 odpowiednio, netto w pozycji 34, a VAT w poz. 35 deklaracji VAT-7.
Jednocześnie Gmina dokonując zakupu towaru, który nie będzie wykorzystywany do wykonywania działalności opodatkowanej nie ma prawa do dokonania odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług. Tym samym kwota naliczonego podatku nie jest wykazywana w deklaracji VAT-7.
Agnieszka Kołodziejczak
