Różny rok obrotowy w grupie kapitałowej

Zgodnie z przepisami art. 63c ust. 1 ustawy o rachunkowości, skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się na ten sam dzień bilansowy i za ten sam rok obrotowy, co sprawozdanie finansowe jednostki dominującej. Jeżeli ten sam dzień bilansowy nie może być przyjęty przez poszczególne jednostki grupy kapitałowej to konsolidacją można objąć sprawozdanie finansowe sporządzone za inny okres roczny niż rok obrotowy, pod warunkiem, że dzień bilansowy tych sprawozdań finansowych przypada nie wcześniej niż na 3 miesiące przed dniem bilansowym przyjętym dla grupy kapitałowej. Dotyczy to również sprawozdań finansowych jednostek, dla których stosuje się metodę praw własności. Tak więc w przypadku gdyby sprawozdanie finansowe spółki niższego szczebla było sporządzane na dzień bilansowy wcześniejszy niż 3 miesiące od dnia bilansowego spółki dominującej sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowego, to należałoby przygotować dodatkowe sprawozdanie finansowe, które spełniałoby wymogi określone we wspomnianym powyżej przepisie ustawy o rachunkowości.

W zakresie stosowanych w grupie kapitałowej zasad rachunkowości, to zgodnie z art. 63b ustawy o rachunkowości „jednostki, których dane objęte są skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, a w szczególności jednostki zależne i współzależne, powinny stosować jednakowe metody wyceny aktywów i pasywów oraz sporządzania sprawozdań finansowych, zgodne z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości jednostki dominującej, z zastrzeżeniem ust. 2.”, zgodnie, z którym „jeżeli nie jest możliwe z ważnych przyczyn stosowanie jednakowych metod wyceny i sporządzania sprawozdań finansowych lub jeżeli jednostka dominująca sporządza sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, a jednostki, których dane objęte są skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, nie sporządzają sprawozdań finansowych oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, to należy dokonać odpowiednich przekształceń sprawozdań finansowych tych jednostek, których dane finansowe są istotne dla realizacji obowiązku” rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego grupy kapitałowej.

W praktyce, wiele grup kapitałowych (a konkretnie jednostka dominująca) sporządza tzw. grupowe zasady rachunkowości (z ang. group accounting manual), w których szczegółowo opisuje się sposób ujęcia, wyceny i prezentacji składników majątku oraz transakcji, a dodatkowo załącza się wzór poszczególnych składników skonsolidowanego sprawozdania finansowego tak, aby raportowanie z poszczególnych spółek z grupy było jednolite. Bardzo często spółki należące do grupy kapitałowej są badane osobno pod kątem sprawozdania statutowego oraz sprawozdania grupowego, sporządzonego dla celów konsolidacji.

Michał Iwanina

Biegły Rewident