Sprzedaż złomu po 1 lipca 2015 roku przedsiębiorcy zwolnionemu od VAT

ODPOWIEDŹ

Podatnikiem z tytułu opisanej dostawy jest nabywca, więc powinni Państwo wystawić fakturę bez VAT, z adnotacją „odwrotne obciążenie”.

UZASADNIENIE

Zgodnie z treścią art.17 ust.1pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 roku podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• a) dokonującym ich dostawy jest czynny podatnik VAT,

• b) nabywcą towarów jest podatnik w rozumieniu ustawy (czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą) – bez względu na to czy jest podatnikiem VAT czynnym czy zwolnionym,

• c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art.43 ust.1 pkt 2 ustawy (czyli zwolnieniem przewidzianym dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od VAT, w stosunku do których nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku).

W takiej sytuacji dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art.17 ust.2 ustawy o VAT). Zgodnie z art.106e ust.1 pkt 18 oraz ust.4 pkt 1 ustawy faktura dotycząca dostawy takich towarów nie zawiera stawki ani kwoty podatku, zawiera natomiast adnotację „odwrotne obciążenie”. W myśl art.106f ust.2 ustawy powyższe zasady stosuje się również przy wystawianiu faktur dokumentujących zaliczki na poczet dostaw objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Rozumiem, że Państwo, jako czynny podatnik VAT, sprzedajecie jeden z towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą, zwolnionemu podmiotowo od VAT. W takiej sytuacji, w świetle przywołanych powyżej przepisów, prawidłowo postąpiliście Państwo nie opodatkowując VAT otrzymanej zaliczki na poczet dostawy i wystawiając fakturę bez kwoty podatku, z adnotacją „odwrotne obciążenie”. Zobowiązanym do zapłaty podatku z tytułu wpłaconej zaliczki jest bowiem odbiorca towarów.

Sposób opodatkowania tego typu transakcji zmienia się jednak od 1 lipca 2015 roku. Zgodnie z treścią art.17 ust.1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od tego dnia odwrotne obciążenie w opodatkowaniu dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy ma miejsce jedynie w sytuacji, gdy nabywcą jest czynny podatnik VAT. Oznacza to, że dokonując dostaw towarów wymienionych w przedmiotowym załączniku na rzecz podmiotu innego niż czynny podatnik VAT (a zatem również na rzecz podatnika zwolnionego od podatku), jesteście Państwo zobowiązani do opodatkowania transakcji właściwą stawką podatku.

W opisanej przez Państwa w pytaniu sytuacji, gdybyśmy mieli zastosować przytoczone powyżej przepisy wprost, doszłoby do kuriozalnej sytuacji, w której ta sama transakcja byłaby opodatkowana na dwa odmienne sposoby - otrzymana w czerwcu zaliczka podlegałaby opodatkowaniu przez odbiorcę, na zasadzie odwrotnego obciążenia, natomiast dostawa towarów podlegałaby opodatkowaniu przez Państwa jako dostawcę, z uwagi na to, że odbiorca jest podatnikiem zwolnionym od VAT. W takiej sytuacji podatek od 50% wartości transakcji musiałby zadeklarować odbiorca, natomiast od pozostałej połowy – Państwa firma jako dostawca.

Ustawodawca przewidział jednak taką sytuację i uregulował ją nieco odmiennie w przepisach przejściowych. Zgodnie z art.3 ust.1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych, w przypadku uiszczenia przed dniem 1 lipca 2015 roku całości lub części zapłaty na poczet dokonanej od tego dnia dostawy towarów, dla której podatnikiem od dnia 1 lipca 2015 r. przestał być nabywca, do tej dostawy stosuje się przepis art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca. W praktyce oznacza to, że, jeżeli otrzymaliście Państwo przed 1 lipca 2015 zaliczkę na poczet dostawy i zaliczka ta podlegała opodatkowaniu przez nabywcę na zasadzie odwrotnego obciążenia, to również dokonana po 1 lipca dostawa będzie podlegała opodatkowaniu na tych samych zasadach, pomimo zmiany przepisów.

Zatem w opisanej sytuacji dokonaną w lipcu dostawę powinniście Państwo udokumentować fakturą bez VAT, z adnotacją „odwrotne obciążenie”, a odbiorca powinien zadeklarować należny podatek, składając deklarację VAT-9M.

Ewa Konarska