0
987
Czy w sprawozdaniu finansowym można zapisać, że pokrycie straty nastąpi z przyszłych zysków jeżeli szansa na zyski w przyszłości jest praktycznie niewielka? Ile czasu można wykazywać taką niepokrytą stratę w bilansie?
W zakresie pierwszego pytania, należy uwzględnić nadrzędne zasady rachunkowości oraz przepisy Ustawy o rachunkowości (dalej „UoR”) zgodnie z którymi jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Tak więc, nie można w sprawozdaniu finansowym podawać informacji niezgodnych z najlepszą wiedzą osób odpowiedzialnych za sporządzenie sprawozdania finansowego tj. zapewniać, iż straty zostaną pokryte zyskami przyszłym okresów jeśli wiemy, iż jest to nierealne. Jedynie w przypadku, gdy rzeczywiście przewidujemy, iż w kolejnych latach podmiot osiągnie zyski, możemy zawrzeć taką informację w sprawozdaniu finansowym.
Pytanie brzmi zatem co można zrobić w przypadku gdy przewidujemy, iż zyski z lat kolejnych nie pokryją obecnej straty finansowej?
Głównym celem prowadzenia działalności gospodarczej jest osiąganie zysków. Niemniej mogą zdarzyć się takie okresy, w których nasza firma poniesie większe koszty w porównaniu z przychodami. W przypadku, gdy wynik roku finansowego jest ujemny, należy zastanowić się w jaki sposób spółka pokryje tę stratę. Sposobów na pokrycie strat jest kilka, a to który z nich zostanie wybrany zależy zarówno od możliwości prawnych jak i intencji właścicieli podmiotu. Stratę finansową można pokryć:
1. Z kapitału zapasowego lub odpowiedniego kapitału rezerwowego
W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, przepisy nie nakładają obowiązku tworzenia kapitału zapasowego ani kapitałów rezerwowych, niemniej spółka w umowie spółki może zawrzeć odpowiednie zapisy, na mocy której takie pozycje kapitałów będą mogły być utworzone. Pokrycie straty w danym roku finansowym z kapitału zapasowego lub odpowiedniego kapitału rezerwowego, musi być poprzedzone „zasileniem” tych kapitałów w latach poprzedzających (np. poprzez zwiększenie kapitału zapasowego z zysku). Natomiast w przypadku spółek akcyjnych, zgodnie z art. 396 par. 1 kodeksu spółek handlowych (dalej „KSH”), spółki te są zobowiązane do przekazywania co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy na kapitał zapasowy, aż do momentu w którym wartość tego kapitału nie będzie równa 1/3 wartości kapitału podstawowego. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby przekazywać więcej niż wspomniane minimalne 8% zysku, a także aby wartość kapitału zapasowego przewyższała 1/3 kapitału podstawowego.
2. Z niepodzielonego zysku z lat poprzednich
Jeśli w latach poprzednich spółka osiągnęła zyski, a wspólnicy (akcjonariusze) podjęli uchwałę o pozostawieniu zysku w spółce bez wyraźnego rozdysponowania tego zysku (np. bez przeznaczenia go na zwiększenie kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych), można dokonać pokrycia straty za dany rok finansowy niepodzielonymi zyskami z lat poprzednich.
3. W spółkach z o.o. z dopłat wspólników
Zgodnie z art. 177 KSH, umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału i powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów. Ponadto zgodnie z art. 179 par. 1 KSH dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Tak więc dopłaty wspólników w spółce z o.o. mogą być jedną z metod pokrycia straty finansowej spółki.
4. Umorzenie kapitału podstawowego
Dopuszczalne jest również pokrycie straty poprzez umorzenie kapitału podstawowego. Umorzenie może być dokonane po spełnieniu odpowiednich warunków określonych w ksh. Ponadto w takim przypadku należy zwrócić uwagę, aby wysokość kapitału podstawowego po umorzeniu odpowiadała wymogom ksh w zakresie minimalnej wartości kapitału (udziałowego lub akcyjnego).
Odpowiadając na drugą część pytania, jak długo spółka może wykazywać niepokrytą stratę, należy zauważyć, iż przepisy nie wskazują ograniczenia czasowego. Niemniej trzeba pamiętać, iż zarówno spółkę akcyjną jak i spółkę z o.o. obowiązują przepisy KSH, zgodnie z którymi wartość kapitałów własnych powinna kształtować się na odpowiednich poziomach:
• Spółki akcyjne - art. 397 KSH stanowi, iż jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz jedną trzecią kapitału zakładowego, zarząd obowiązany jest niezwłocznie zwołać walne zgromadzenie celem powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki;
• Spółki z o.o. - art. 233 par.1 KSH stanowi, iż jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.
Michał Iwanina
Biegły Rewident
