0
7557
Czy mogę odliczyć VAT od transakcji powyżej 15.000 zł, opłaconej gotówką?
Sprawdź również portal dla księgowych: Doradca Księgowego i dowiedz się więcej!
Odpowiedź
Tak, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT przekroczenie limitu 15.000 zł transakcji gotówkowej nie powoduje braku możliwości odliczenia VAT naliczonego, ani – co do zasady – innych negatywnych skutków w VAT. Negatywne konsekwencje z tego tytułu grożą natomiast przedsiębiorcom w podatkach dochodowych w postaci wyłączenia takiej transakcji z kosztów podatkowych.
Uzasadnienie
Wskazać należy, że limit 15.000 zł (brutto) odnoszący się do transakcji gotówkowych obowiązuje w 2022 r. w przypadku transakcji dokonywanych między przedsiębiorcami. Jeśli wartość transakcji między przedsiębiorcami – bez względu na liczbę płatności dokonanych w ramach tej transakcji – przekracza kwotę 15.000 zł (brutto), to płatność musi być zrealizowana z wykorzystaniem rachunku płatniczego (przelew na konto, płatność kartą, BLIKiem). Przy czym limit płatności gotówką ma zastosowanie tylko do tych zobowiązań, które powinny zostać uregulowane w formie zapłaty pieniężnej i nie dotyczy innych form regulowania wzajemnych zobowiązań (np. kompensata czy wymiana barterowa). Limit gotówkowy 15.000 zł nie ma zastosowania w sytuacji, gdy transakcja jest przeprowadzana między przedsiębiorcą a osobą fizyczną.
Podatnik ma obowiązek przestrzegać limitu 15.000 zł dla transakcji gotówkowych, określonego w art. 19 u.p.p. (art. 22p ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. i art. 15d ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.). Podatnik, który nie dopełni obowiązku płatności bezgotówkowej, w razie przekroczenia limitu 15.000 zł poniesie negatywne konsekwencje w podatkach dochodowych. I tak podatnicy nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji przekraczającej 15.000 zł została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
W przypadku jednak zaliczenia takiego kosztu do kosztów podatkowych, podatnik ma obowiązek:
- zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo
- w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów podatkowych – zwiększyć przychody (w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego).
Limit płatności gotówkowych 2023
Co istotne – limit płatności gotówkowej dla przedsiębiorców zostanie obniżony od 1 stycznia 2023 r. z 15.000 zł do 8000 zł. Również z tą datą zostanie wprowadzony limit transakcji gotówkowych dla konsumentów – od 1 stycznia 2023 r. konsument będzie musiał dokonywać płatności za pośrednictwem rachunku bankowego w sytuacji, gdy wartość transakcji z przedsiębiorcą, niezależnie od liczby wynikających z niej płatności, przekroczy 20.000 zł lub równowartość tej kwoty. Graniczna kwota płatności gotówką dla konsumenta będzie zatem wynosić 20.000 zł.
Reasumując, dokonanie płatności w transakcji między przedsiębiorcami powyżej 15.000 zł w gotówce zamiast za pośrednictwem rachunku płatniczego spowoduje, że kupujący nie będzie mógł zaliczyć takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów. Przy czym wyłączeniu z kosztów podatkowych będzie podlegać nie tylko nadwyżka ponad 15.000 zł, ale cała kwota zapłacona z pominięciem rachunku bankowego. Od takiej transakcji przedsiębiorca będzie jednak mógł odliczyć VAT naliczony.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 1, art. 96b, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a, ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (w tekście u.p.p.), art. 15d ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (w tekście u.p.d.o.p.), art. 22p ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tekście u.p.d.o.f.), art. 7b ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 287 z późn.zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. art. 18 pkt 2, art. 22 pkt 1 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105 z późn.zm.)
