0
2383
Spółka zajmuje się usługami IT oraz zakupem pod wynajem garaży na samochody osobowe. W założeniu chce kupować nieruchomości usługowe pod wynajem. Wszystkie te czynności podlegają przy sprzedaży opodatkowaniu 23% VAT. W 2019 roku w wyniku okazji nabyła mieszkanie, które po remoncie, traktowane jako towar handlowy zostało sprzedane ze stawką zwolnioną z VAT.
• Jeśli do tej sprzedaży doszło tylko raz i nie jest planowane na razie nic podobnego to mimo wszystko powinna być ustalana proporcja VAT i cały rok zakup ustalany zgodnie z proporcją VAT?
• Czy można w ogóle pominąć proporcję i potraktować to jako sprzedaż incydentalną do VAT? Jeśli tak czy ma na to wpływ obrót?
W 2018 roku spółka uzyskała przychody tylko z działalności IT. Cały 2019 też były usługi IT, w 2020 nadal będzie to IT plus wynajem garaży. Mimo to nawet jednorazowa sprzedaż dała udział w wysokości 40% obrotu spółki. Zaznaczam. że proporcja i tak musiałaby być ustalona z porozumieniem US, bo rok wcześniej nie było sprzedaży zwolnionej, a obrót nie przekroczył 30.000 zł.
Odpowiedź
Jeżeli Spółka w 2020 roku będzie prowadziła wyłącznie sprzedaż opodatkowaną VAT to nie ma podstawy do ustalenia proporcji.
Uzasadnienie
Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych.
Zasadę ogólną uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełnia sposób rozliczenia VAT w przypadku sprzedaży mieszanej tj. sprzedaży opodatkowanej oraz sprzedaży zwolnionej z VAT.
Zgodnie z art. 90 ust. 1 i ust. 2 w/w ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.
Zatem, w przypadku zakupów wykorzystywanych do sprzedaży opodatkowanej dającej pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego jak i do sprzedaży zwolnionej niedającej takiego prawa i tylko w sytuacji gdy przypisanie tych zakupów w całości do sprzedaży opodatkowanej nie jest możliwe należy obliczyć proporcję i na jej podstawie wyliczać kwotę podatku naliczonego przysługującego do odliczenia.
Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy możliwe jest bezpośrednie przypisanie nabytych towarów i usług do sprzedaży opodatkowanej, nie ma obowiązku stosowania proporcji.
Proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku
z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy). Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych, usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.
Powyższe wyłączenia są bezpośrednią implementacją regulacji wynikającej z art. 174 ust. 2 lit.b i c Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
W praktyce wątpliwości budzi użyte w tym przepisie sformułowanie “transakcje pomocnicze”. Pojęcie to nie jest bowiem zdefiniowane ani w ustawie o podatku od towarów i usług, ani również w ww. Dyrektywie.
Termin transakcji pomocniczych wyjaśnia orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie Empresa de Desenvolvimento Mineiro ( C-77/01). Trybunał rozstrzygał kwestię możliwości uznania za transakcje incydentalne (pomocnicze), w rozumieniu art. 174 ust 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który jest odpowiednikiem art. 19 ust. 2 poprzednio obowiązującej Szóstej Dyrektywie, różnych transakcji finansowych, dokonywanych przez spółkę holdingową. Transakcje finansowe, które były przedmiotem rozważań TSUE obejmowały udzielanie pożyczek, lokowanie środków na rachunkach depozytów bankowych lub w papierach wartościowych, takich jak bony skarbowe lub certyfikaty depozytowe, przy czym wysokość wpływów z takiej działalności finansowej przewyższała wpływy z działalności operacyjnej.
TSUE za sporadyczne uznał te transakcje finansowe, których realizacja angażuje niewielką ilość towarów lub usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (które to towary i usługi stanowią aktywa podatnika), a skala przychodów może być wskazówką, czy rzeczywiście transakcje mają charakter sporadyczny. Oprócz tego, Trybunał zaznaczył również, że sam fakt wytworzenia większego dochodu niż działalność podstawowa podatnika, w wyniku transakcji finansowych, nie może powodować, że transakcji tych nie można uznać za sporadyczne. W konsekwencji kryterium oceny, czy dana transakcja jest sporadyczna lub mająca charakter pomocniczy, czy też nie, nie może być zatem wyłącznie uznanie, że dana transakcja ze względu na swoją wartość (minimalna) lub liczbę (jednorazowość) jest sporadyczna. Przez sporadyczność danej transakcji należy rozumieć okoliczności jej dokonania. Jeśli okoliczności te wskazują, że podatnik dokonuje danego typu transakcji incydentalnie, wówczas - bez względu na ich wartość lub liczbę, należy je potraktować jako sporadyczne w rozumieniu omawianego przepisu. Jeżeli natomiast okoliczności wskazują, że podatnik wykonuje dany typ transakcji jako element prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wówczas należy uznać, że transakcje takie nie są sporadyczne i to zarówno bez względu na ich wartość, jak i liczbę. Transakcjami, które nie mogą być uznane za sporadyczne będą natomiast takie, które z założenia mają być wykonane jako element prowadzonej działalności.
Również w wyroku z dnia 11 lipca 1996 r. w sprawie Régie Dauphinoise (C-306/94), TSUE dokonał interpretacji pojęcia incydentalności w kontekście wykonywania transakcji finansowych. W wyroku tym TSUE wskazał, że o sporadycznym charakterze transakcji nie decyduje ich relatywnie niewielki udział wartościowy
w całokształcie prowadzonej przez podatnika działalności. TSUE odniósł się również do charakteru i kontekstu wykonywanych czynności wskazując, że tworzenie na własny rachunek lokat przez firmę zarządzającą nieruchomościami, ze środków wpłacanych przez właścicieli lub najemców, nie może być traktowane jako incydentalne, gdyż otrzymanie odsetek z tych inwestycji jest bezpośrednią, stałą i konieczną konsekwencją działalności opodatkowanej firm zarządzających nieruchomościami. Tym samym, zgodnie z wnioskowaniem a contrario, TSUE określił transakcje uznawane za wykonywane w sposób incydentalny (sporadyczny) jako te, które nie stanowią bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności opodatkowanej.
Z kolei w interpretacji indywidualnej 0113-KDIPT1-1.4012.721.2019.2.ŻR z 22.01.2020 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „Transakcje o charakterze „incydentalnym” oznaczają zdarzenia występujące nie tyle rzadko, ile ubocznie, przy określonej okazji, nawet gdyby występowały w sposób powtarzalny. Pojęcie „incydentalności” odnosi się więc nie tyle do samej częstotliwości występowania danego zdarzenia, co raczej do jego poboczności względem zasadniczej działalności podatnika”. Zatem, transakcje mające charakter pomocniczy to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika,
a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić czy dana czynność może być uznana za mającą charakter pomocniczy należy wziąć pod uwagę nie tylko częstotliwość jej wykonywania, ale także to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności gospodarczej podatnika.
Spółka w 2019 roku nabyła mieszkanie jako towar handlowy i po wyremontowaniu sprzedała ze stawką zwolnioną. Zatem jednorazową sprzedaż mieszkania można uznać, zdaniem Redakcji, za incydentalną, biorąc pod uwagę że Spółka w 2018 i 2019 roku prowadziła działalność wyłącznie w zakresie IT, jednak kolejna taka transakcja przy uwzględnieniu, że Spółka w przyszłości chce także kupować nieruchomości usługowe pod wynajem, w naszej ocenie, mogą już zostać uznane jako konsekwencja świadomego, zaplanowanego, a nie przypadkowego, incydentalnego działania. Dodatkowo, ze względu na dokonaną sprzedaż mieszkania ze stawką zwolnioną zwracamy uwagę że Czytelnikowi od zakupów związanych z remontem tego mieszkania nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.
Niemniej, ponieważ w 2020 roku Czytelnik nie będzie dokonywał sprzedaży zwolnionej i będzie miał wyłącznie sprzedaż opodatkowaną to nie wystąpi sytuacja określona w art. 90, a zatem nie ma obowiązku ustalania i stosowania proporcji. Czytelnikowi bowiem będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT od zakupów związanych wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną.
Ewidencja w deklaracjach: VAT-7(20) nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych - poz. 43 wartość netto, poz. 44 podatek naliczony i/lub nabycie towarów i usług pozostałych - poz. 45. wartość netto, poz. 46 podatek naliczony.
Podstawa prawna: art. 86 ust. 1 art. 90 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług ( Dz. U. z 2020 roku, poz. 106).
