0
1354
Spółka Z. zakupiła serwer, który ma być wspólny jeszcze dla 4 innych spółek, spółki nie są ze sobą powiązane. Faktura zakupu została wystawiona na spółkę kupującą. Jak ta spółka powinna rozliczać użytkowanie serwera przez pozostałe spółki? Kto odliczy VAT?
Odpowiedź
Odpowiedź na to pytanie zależy od formy prawnej użytkowania serwera przez pozostałe spółki. Spółka Z. może pozostałym spółkom odsprzedać udziały w rzeczy, oddać w najem, dzierżawę, leasing itp. W sytuacji gdy to spółka Z. nabyła serwer (co potwierdza wystawiona na spółkę Z. faktura VAT), to przysługuje jej prawo do odliczenia VAT w całości.
Uzasadnienie
Zgodnie z powszechnie obowiązującą zasadą swobody umów, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353[1] ustawy Kodeks cywilny (k.c.)). Z tego względu spółka Z., która nabyła serwer, może na przykład pozostałym czterem spółkom odsprzedać udziały w rzeczy (art. 195-221 k.c. traktujące o współwłasności), jak również oddać rzecz w najem, dzierżawę, leasing (art. 659 i nast., art. 693 i nast., art. 709[1] i nast. k.c.).
Z załączonych dokumentów wynika, że w kwestii serwera spółka Z. wybrała opcję sprzedaży udziałów. W razie odsprzedaży przez spółkę Z. udziałów w rzeczy pozostałym czterem spółkom, serwer stanie się współwłasnością. A w sytuacji gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku (art. 16g ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.)), przy czym art. 5 ust. 1 u.p.d.o.p. stosuje się odpowiednio. Przepis ten określa, że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Sprzedaż udziału we współwłasności traktuje się jako dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT (a nie dostawę usług z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - szerz. w wyroku NSA w składzie 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11). W jej wyniku bowiem dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Sąd argumentował, że współwłasność, jak wynika z art. 195 k.c., stanowi rodzaj własności, który charakteryzuje się tym, że jedno i to samo prawo własności tej samej rzeczy przysługuje więcej niż jednemu podmiotowi; każdemu ze współuprawnionych przysługuje to samo prawo, którego zakres może być tylko różny ze względu na sam sposób podziału wspólnego prawa, tzn. na wielkość udziału w nim. W związku z tym sprzedaż udziału rzeczy prowadzi do przeniesienia na nabywcę takiego udziału prawa do rozporządzania tymi towarami tak jak właściciel.
W omawianej sytuacji Spółka Z. może odliczyć cały VAT z faktury zakupu, amortyzować serwer w części (1/5), to jest przyjąć 20 proc. jako środek trwały, zaś pozostałe 80 proc. (4/5) zakwalifikować jako towar handlowy, natomiast sprzedaż udziału we współwłasnościNależy udokumentować fakturą i rozliczyć VAT należny z tego tytułu.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(19) sprzedaż udziałów w serwerze należy wykazać w poz.19: podstawę opodatkowania i w poz.20 podatek należny, natomiast zakup serwera zaliczonego do środków trwałych w poz. 43 wartość netto i w poz. 44 podatek naliczony.
Joanna NowickaRadca PrawnyPodstawa prawna: art. 7 ust. 1, art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, art. 195-221, art. 353[1], art. 659 i nast., art. 693 i nast., art. 709[1] i nast. ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, art. 5 ust. 1, art. 16g ust. 8 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
