Wybór biegłego rewidenta do badania sprawozdania finansowego

Badanie sprawozdania finansowego kojarzone jest zwykle z badaniem dla celów zatwierdzenia

sprawozdania przez odpowiedni organ jednostki oraz podziału wyniku finansowego.

Rozdział 7 ustawy o rachunkowości (dalej: uor”) w szczegółowy sposób opisuje, które podmioty

mają obowiązek badania i ogłaszania swoich sprawozdań finansowych. I tak art. 66 ust

4 uor stanowi, iż: „Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do

wykonywania badania lub przeglądu sprawozdania finansowego dokonuje organ zatwierdzający

sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę

przepisy prawa stanowią inaczej. Zarząd jednostki nie może dokonać takiego wyboru.”

Analizując powyższy przepis można stwierdzić, iż po pierwsze podmiot do badania

uprawniony powinien być wybrany, co oznacza że należałoby przeprowadzić procedurę

zebrania ofert, a ponadto wyboru takiego dokonuje podmiot zatwierdzający sprawozdanie

finansowe (np. zgromadzenie wspólników lub rada nadzorcza).

W tym miejscu pojawia się pytanie, co w przypadku podmiotu, który nie ma obowiązku

badania? Czy taki podmiot również musi wybrać biegłego rewidenta (a dokładniej podmiot

uprawiony do badania) zgodnie z przepisami art. 66 ust 4 uor? Otóż uor nie zakazuje przeprowadzenia

badania swojego sprawozdania finansowego podmiotom, które nie spełniają

przewidzianych ustawą warunków do obowiązkowego badania. Niemniej ustawa nie znosi

obowiązku wyboru podmiotu uprawnionego w przypadku gdy nie jest wymagane badanie.

Mając na uwadze brak jednoznacznych przepisów w tym zakresie, niektórzy biegli rewidenci

(w tym autor odpowiedzi), stoją na stanowisku, iż w przypadku podmiotów które nie

mają obowiązku badania, możliwe są dwa scenariusze:

Wariant I - jeżeli podmiot chce zbadać swoje sprawozdanie finansowe dobrowolnie i badanie

jest przeprowadzone w celach tzw. „statutowych” czyli w celu zatwierdzenia

przez odpowiedni organ sprawozdania finansowego i późniejszego podziału

wyniku finansowego, to procedura wyboru podmiotu uprawnionego do badania

musi być zgodna z art. 66 ust 4 uor;

Wariant II - jeżeli podmiot chce zbadać swoje sprawozdanie finansowe dobrowolnie i badanie

jest przeprowadzone w innych celach niż cele tzw. „statutowe”, to przepisów

art. 66 ust 4 uor można nie stosować. Niemniej należy bardzo wyraźnie zaznaczyć,

iż w przypadku takiego badania nie mamy do czynienia z badaniem sprawozdania

finansowego w rozumieniu ustawy o rachunkowości i opinia z badania

nie może być przez podmiot używana w celach statutowych. Tego typu badanie

sprawozdania finansowego można uznać, za inną usługę atestacyjną wykonaną

przez biegłego rewidenta, który w swojej opinii powinien wskazać na jakiej

podstawie przeprowadza badanie. Na przykład w sytuacji gdy Zarząd spółki (nie

mającej obowiązku badania) chce przekonać się, że bilans i rachunek wyników

spółki jest sporządzony na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych,

to może zlecić takie badanie biegłemu rewidentowi bez dokonywania

wyboru przez organ zatwierdzający (niemniej badanie to będzie traktowane jako

usługa atestacyjna).

Michał Iwanina

Biegły Rewident