0
1514
Na jakiej zasadzie powinno się udokumentować przeniesienie praw autorskich (wypłata honorarium) za napisaną książkę wydawnictwu? Klient ma działalność gospodarczą gdzie świadczy inne usługi oraz pisze książki - jest również czynnym podatnikiem VAT. Wydawnictwo chciało wystawić umowę o dzieło, czy to poprawne (ale podlega to pod działalność gospodarczą)? Czy powinna być wystawiona faktura VAT? jeżeli tak, z jaką stawką VAT (doczytałam się stawka VAT zw lub 8% ale nie jestem pewna)?
ODPOWIEDŹ
Przeniesienie praw autorskich /wypłata honorarium/ za napisaną książkę może być w zależności od sporządzonej umowy zwolniona z podatku VAT, opodatkowana stawką obniżoną 8% lub w ogóle nie podlegać opodatkowaniu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są m.in. utwory wyrażone słowem. Przy czym twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Na podstawie zawartej umowy, twórca otrzymuje wynagrodzenie (honorarium).
Przede wszystkim należy stwierdzić, że przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych obejmuje m.in. przeniesienie praw do utworów będących przedmiotem prawa autorskiego. Oznacza to, że czynność ta jest objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług. Aby jednak napisanie książki i przeniesienie prawa autorskiego za wynagrodzeniem objęte było ustawą o VAT, twórca utworu musi zostać uznany za podatnika VAT.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatnikiem jest m.in. osoba fizyczna, która samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą, bez względu na jej cel lub rezultat. Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednak nie wszystkie czynności wykonywane przez osobę fizyczną (w tym na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło) traktuje się jako samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się m. in. czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do usług twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw artystycznego wykonania albo ich wykonanie, w tym również wynagradzanych za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Jednak, gdyby napisanie książki uznać za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą to czynność ta może być zwolniona z VAT lub opodatkowana stawką 8%.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług zwalniają od podatku VAT usługi kulturalne świadczone przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
Natomiast w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, w którym zawarto usługi opodatkowane stawką 8%, w poz. 181 ustawodawca wymienia usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania (bez względu na symbol PKWiU). Przy czym pod tabelą zaznaczono, że wykaz ten nie ma zastosowania do zakresu sprzedaży towarów i usług zwolnionych od podatku lub opodatkowanych stawkami niższymi niż stawka, której dotyczy załącznik.
Reasumując, w zależności od rodzaju zawartej umowy pomiędzy autorem, a wydawnictwem, wypłata honorarium za napisanie książki może być zwolniona z podatku VAT, opodatkowana stawką obniżoną 8 % lub w ogóle nie podlegać opodatkowaniu.
Jeżeli umowa o dzieło zawarta z twórcą faktycznie pozbawia go samodzielności i nie będzie on ponosił odpowiedzialności wobec osób trzecich za swoje działanie a jedynie wobec zlecającego, to takie działanie nie mieści się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o VAT i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(17) świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku należy wykazać w pozycji 10 podstawę opodatkowania. Świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 8% należy wykazać w pozycji 17 podstawę opodatkowania i w pozycji 18 podatek należny.
Karol Zen
Podstawa prawna: art. 1 ust. 1 i 2, art. 8 ust. 1, art. 43 ust. 1, art. 52 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. Z 2017, poz. 880, art. 15 ust.1-3a, art. 41 ust. 2 w powiązaniu z art.146a pkt 2, art. 43 ust. 1 pkt 33 lit.b ustawy o VAT.
