0
1203
Przedsiębiorca (czynny podatnik VAT) zawarł kontrakt na wykonanie usług informatycznych i technicznych na budowie elektrowni oraz instalacji wspomagających jej pracę. Po przeprowadzeniu rachunku ekonomicznego oraz rachunku kosztów w zakresie zatrudnienia pracowników niezbędnych do wykonania umowy, okazało się że tańszym rozwiązaniem będzie zakup dwóch dużych mieszkań od dewelopera w miejscowości zlokalizowanej niedaleko miejsca budowy i tam umieszczenie pracowników. Pracownicy będą przebywać (mieszkać) przez wszystkie dni robocze miesiąca w mieszkaniach (mieszkania będą środkami trwałymi przedsiębiorcy oraz będą podlegały amortyzacji). Czy w związku z zakupem mieszkań przedsiębiorca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego?
Odpowiedź
Przedsiębiorca może odliczyć podatek naliczony od zakupionych mieszkań, co wynika faktu, iż wydatki mające charakter także pośredni, ale związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych, mogą stanowić przedmiot odliczenia.
Uzasadnienie
Generalna zasada odliczenia podatku naliczonego została wskazana przez ustawodawcę w treści art.86 ust.1 ustawy o VAT. Otóż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Powyższy przepis wskazuje zatem, iż, co do zasady, odliczeniu podlega podatek naliczony od tych wydatków (faktur), gdzie da się wykazać związek zakupu towaru czy też usługi z czynnościami jakie wykonuje podatnik i da się wykazać:
- związek z czynnościami gospodarczymi wykonywanymi przez podatnika (czynnego),
- czynności mające charakter dostawy towaru czy też wykonania usługi są opodatkowane (podlegają opodatkowaniu na gruncie VAT i nie są zwolnione z opodatkowania).
Kwestią sporną jest często określenie, czy wydatki które w sensie ekonomicznym mają charakter tzw. kosztów ogólnych (pośrednich) a są niezbędne do wykonywania działalności gospodarczej (obiektywnie) dają prawo do odliczenia podatku naliczonego. Innymi słowy odliczenie podatku naliczonego może odbywać się od wydatków, które mają:
- charakter stricte bezpośredni z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi (sprzedaż),
- charakter pośredni.
W tej sprawie orzecznictwo TSUE jak i NSA jest korzystne dla podatników. Przykładowo w wyroku NSA z dnia 29.03.2011 r., sygn. I FSK 571/10 wskazuje się: „Koniecznym warunkiem odliczenia VAT jest zatem istnienie związku pomiędzy zakupami a transakcją opodatkowaną. Jednakże nie zawsze związek ten musi być tego rodzaju, by można było przypisać bezpośrednio dany wydatek do konkretnej transakcji opodatkowanej. W przypadku bowiem tzw. kosztów ogólnych, które stanowią element cenotwórczy w działalności gospodarczej podatnika, wydatki na ten cel zachowują także bezpośredni związek z działalnością, a podatnik ma prawo do odliczenia VAT z tytułu tych zakupów w takim zakresie, w jakim działalność ogólna daje prawo do odliczenia VAT”.
Zatem, odnosząc się do problemu zakupu mieszkań mamy do czynienia z następującym stanem faktycznym:
- dokonującym zakupu na własność i do celów prowadzenia działalności gospodarczej jest przedsiębiorca mający status czynnego podatnika VAT,
- sprzedającym jest deweloper, który wystawia fakturę, a zatem nabywca w sensie przesłanek materialnych będzie miał prawo do odliczenia,
- mieszkania są kupowane na cele zakwaterowania tam na okres dwóch lat pracowników, którzy mają wykonać umowę jaką zawarł przedsiębiorca,
- wydatek na zakup mieszkań nie ma związku bezpośredniego z wykonywaną usługą, np. wykonywania czynności informatycznych,
- wydatek na zakup mieszkań ma charakter kosztu pośredniego, umożliwi wykonanie całości umowy zawartej przez przedsiębiorcę – czynnego podatnika VAT.
Reasumując, jeżeli przedsiębiorca – czynny podatnik VAT, dokonał zakupu mieszkań w celu wykonania czynności podlegających VAT i w całości opodatkowanych, to może odliczyć podatek naliczony zawarty w fakturach otrzymanych od sprzedającego mieszkania.
Należy również pamiętać o wynikającej z art. 91 u.p.t.u. konieczności dokonania ewentualnej korekty odliczonego podatku w przypadku, gdy w okresie korekty (10 lat) nastąpi zmiana prawa do odliczenia (np. w związku z zaprzestaniem wykorzystywania nabytych mieszkań do opodatkowanej działalności Czytelnika).
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: VAT-7(19) nabycie towarów zaliczanych do środków trwałych należy wykazać w poz.43 wartość netto i w poz.44 podatek naliczony.
Podstawa prawna: art.86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług.
