Zasady rozliczania VAT w obrocie sprzętem elektronicznym

1. Odwrotne obciążenie przy sprzedaży elektroniki

1.1. Istota regulacji

Mechanizm odwrotnego obciążenia polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku od towarów i usług z dostawcy na nabywcę dotyczy towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług (art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT). W załączniku tym, pod poz. 28, 28a, 28b, 28c wymieniono:

• elektroniczne układy scalone – wyłącznie procesory (PKWiU ex 26.11.30.0),

• przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne – wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy (PKWiU ex 26.20.11.0),

• telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych – wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony (PKWiU ex 26.30.22.0),

• konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem – z wyłączeniem części i akcesoriów (PKWiU ex 26.40.60.0).

Sprzedaż ww. sprzętu objęta jest odwrotnym obciążeniem w sytuacji gdy:

• sprzedaż podatnika – dostawcy nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego od podatku,

• podatnik – nabywca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym,

• dostawa nie jest objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (zwolnienia dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT).

1.2. Limit transakcyjny

W przypadku transakcji, przedmiotem których są wyroby z kategorii elektroniki, takie jak: procesory, telefony komórkowe, w tym smartfony, komputery przenośne takie jak: tablety, notebooki, laptopy, konsole do gier wideo i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem (z wyłączeniem części i akcesoriów) – mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie dopiero w przypadku, gdy łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary – bez kwoty podatku – przekroczy 20 000 zł (art. 17 ust. 1c ustawy o VAT).

1.3. Jednolita gospodarczo transakcja

Za jednolitą gospodarczo transakcję – w myśl art. 17 ust. 1d i ust. 1e ustawy

1. umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów z kategorii elektroniki wymienionej w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy,

2. więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie elektroniką.

Podstawowa zasada:

Jednolita gospodarczo transakcja = umowa (chociażby obejmowała więcej niż jedną dostawę, zamówienie lub fakturę).

Wyjątek (interpretowany zawężająco):

Jednolita gospodarczo transakcja = więcej niż jedna umowa

gdy okoliczności towarzyszące transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana odbiegają od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami, do których odnosi się limit transakcyjny.

Pamiętaj: To na podatniku (dostawcy) ciąży obowiązek ustalenia, czy dana transakcja będzie traktowana jako jednolita gospodarczo. Ponosi on także ciężar odpowiedzialności w przypadku niewłaściwego jej zakwalifikowania.

Przykładowe sytuacje, w których występuje jednolita gospodarczo transakcja:

• przedmiotem zawartej umowy jest sprzedaż 10 szt. telefonów komórkowych po 2.500 zł każdy (1 umowa – 1 dostawa),

• przedmiotem zawartej umowy jest dostawa 10 szt. tabletów po 500 zł każdy oraz 15 szt. smartfonów po 800 zł każdy (1 umowa – 1 dostawa),

• zawarta umowa sprzedaży dotyczy dostawy 15 szt. laptopów po 2.000 zł każdy, laptopy będą dostarczane nabywcy w transzach po 5 szt. przez kolejne miesiące (1 umowa – 3 dostawy),

• przedmiotem zawartej umowy jest dostawa telefonów komórkowych w 2018 roku na łączną kwotę 80.000 zł; telefony będą dostarczane nabywcy stosownie do składanych przez niego zamówień (1 umowa – wiele zamówień).

Wartość sprzedaży w poszczególnych przykładach wpływa na ustalenie limitu kwotowego 20.000 zł. Ze względu na to, że każda powyższa transakcja przekracza wspomniany limit, powinny one być opodatkowane na zasadach odwrotnego obciążenia (a więc VAT w tym przypadku będzie musiał rozliczyć nabywca).

Podsumowując, odwrotne obciążenie przy sprzedaży sprzętu elektronicznego (wymienionego w poz. 28-28c załącznika nr 11 ustawy o VAT) występuje w przypadku:

dostawy na rzecz czynnego podatnika VAT,

przekroczenia limitu kwotowego 20 000 zł netto w ramach transakcji jednolitej gospodarczo.

1.4. Fakturowanie

Faktura stwierdzająca dokonanie dostawy towarów objętych systemem odwrotnego obciążenia nie zawiera danych dotyczących:

• stawki podatku,

• sumy wartości sprzedaży netto,

• kwoty podatku.

Zamiast tego powinna ona zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie” (art.106e ust.1 pkt 18 i ust.4 pkt 1 ustawy o VAT).

1.5. Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy w przypadku dostawy towarów objętych systemem odwrotnego obciążenia powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art.19a ust. 1 i ust. 8 ustawy o VAT).

1.6. Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych przez podatnika (art.29a ust.1 i ust.6 ustawy o VAT). Podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od nabywcy.

1.7. Prawo do odliczenia podatku naliczonego

W przypadku mechanizmu odwrotnego obciążenia kwota podatku należnego stanowi równocześnie kwotę podatku naliczonego i prawo do odliczenia tego podatku przysługuje nabywcy na zasadach ogólnych (tj. w takim zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych), w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że podatnik (nabywca) uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art.86 ust.1, ust.2 pkt 4 lit.b, ust.10, ust.10b pkt 3 ustawy o VAT).

 W przypadku uwzględnienia przez podatnika kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, w terminie późniejszym niż 3 miesiące od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, podatnik może odpowiednio zwiększyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej (art.86 ust.10i ustawy o VAT).

1.8. Deklaracje

Dostawca wypełniając deklarację VAT-7(17), VAT-7K(11) wykazuje łączną kwotę podstawy opodatkowania dostawy towarów objętych systemem odwrotnego obciążenia w części C w poz. 31.

Nabywca obowiązany jest do wykazania tych transakcji w deklaracji VAT-7(17), VAT-7K(11) w części C w poz. 34 i 35 i jednocześnie – jeżeli towar będzie wykorzystywany przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych – ma prawo do odliczenia w części D.2. odpowiednio w poz. 43 i 44 (jeżeli zakup będzie zaliczony u podatnika do środków trwałych) lub w poz. 45 i 46 (w przypadku nabycia towarów pozostałych).

1.9. Informacja podsumowująca w obrocie krajowym (VAT-27)

Sprzedawca dokonujący dostawy towarów, do których zastosowano mechanizm odwrotnego obciążenia jest zobowiązany składać zbiorcze informacje podsumowujące w obrocie krajowym (VAT-27). Informację VAT-27 składa się za okresy miesięczne za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy

W przypadku zmiany wartości dostaw towarów objętych obowiązkiem informacyjnym (VAT-27), korekty tych wartości dokonuje się za okres, w którym sprzedawca dokonuje korekty podstawy opodatkowania w deklaracji VAT.

Jeżeli w złożonej uprzednio informacji wystąpił błąd w jakiejkolwiek pozycji lub wystąpiła konieczność zmiany (korekty) wartości dostaw z innego powodu niż błąd, podatnik jest obowiązany złożyć niezwłocznie korektę tej informacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Korektę składa się podobnie jak korektę deklaracji VAT, na tym samym formularzu zaznaczając w informacji VAT-27(2) w poz. „7. Cel złożenia formularza” kwadrat „2. korekta informacji”. Korekta informacji powinna zawierać wszystkie prawidłowe dane wykazane w złożonej wcześniej informacji podsumowującej oraz poprawione dane (które wymagały korekty). Jeżeli korekta dotyczyła kolumny „b”, „c” lub „d” formularza, w kolumnie „a” należy zaznaczyć kwadrat „Tak”. W przypadku skorygowania w kolumnie „d” wartości do zera (0), w kolumnach „b” i „c” należy powtórzyć dane nabywcy, a w kolumnie „d” wpisać „0,00” i w kolumnie „a” zaznaczyć kwadrat „Tak”.

1.10. Zmiana wartości dostaw w ramach jednolitej gospodarczo transakcji

W ramach zwykłych praktyk handlowych może dochodzić do obniżenia lub podwyższenia wartości dostawy (dostaw) realizowanych w ramach jednolitej gospodarczo transakcji wskutek np. udzielenia rabatu bądź innego rodzaju obniżki ceny po dokonaniu dostawy, rezygnacji z ostatniej partii towarów dostarczanych w ramach umowy, zamówienia dodatkowej ilości towarów w ramach zawartej już umowy, zmiany kursu walutowego w przypadku zapłaty w walutach obcych.

W przypadku, gdy po dokonaniu dostawy (kilku dostaw) zostanie obniżona wartość jednolitej gospodarczo transakcji poniżej limitu transakcyjnego 20 000 zł brak jest podstaw do zmiany podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej transakcji - brak konieczności korygowania rozliczenia wcześniejszych dostaw, w zakresie zastosowanego mechanizmu rozliczenia, tj. odwróconego obciążenia (art. 17 ust. 1f ustawy o VAT).

 Z kolei, w przypadku, gdy wartość jednolitej gospodarczo transakcji okaże się być ostatecznie wyższa - zostanie podwyższona - powyżej limitu transakcyjnego 20.000 zł (np. wskutek powiększenia złożonego zamówienia o dodatkowe towary przed jego realizacją), sytuacja taka powoduje zmianę podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku od takiej transakcji - powstaje konieczność skorygowania rozliczenia, jeśli poprzednie dostawy w ramach jednolitej transakcji zostały dokonane na zasadach ogólnych.

1.11. Uiszczenie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy

W przypadku dostaw towarów, dla których ma zastosowanie metoda odwróconego obciążenia zasadą jest, że jeżeli po otrzymaniu całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy (pierwszej z dostaw w przypadku, gdy jednolita gospodarczo transakcja obejmuje więcej dostaw) następuje zmiana określenia podatnika dla tej dostawy (np. zmienia się wstępnie zamówiona wartość towarów w przypadku sprzętu elektronicznego lub zmienia się w międzyczasie status podatkowy stron umowy – z podatnika zwolnionego na podatnika VAT czynnego lub na odwrót), konieczne jest dokonanie korekty obejmującej wcześniej rozliczoną zaliczkę – do rozliczenia podatku z tytułu jednej dostawy może być bowiem zobowiązany tylko jeden podatnik. Korekty rozliczenia dokonanej zaliczki dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów (art.17 ust.1g ustawy o VAT).

1.12. Przykłady

Przykład 1

Klient dokonuje zakupu telefonów komórkowych o wartości 30.000 zł. Sprzedawca – podatnik „A” dokonuje weryfikacji statusu podatkowego prowadzącego działalność gospodarczą nabywcy.

Sytuacja I

Nabywca jest podatnikiem VAT czynnym - „A” realizuje transakcję na zasadzie odwróconego obciążenia wystawiając fakturę bez podatku.

Sytuacja II

Nabywca nie jest podatnikiem VAT czynnym - „A” realizuje transakcję na zasadach ogólnych wystawiając fakturę na kwotę zawierającą podatek VAT (jeżeli nabywca zażąda wystawienia faktury).

Przykład 2

Podatnik VAT czynny „B”, od innego podatnika VAT czynnego, dokonuje do swojej firmy zakupu laptopów, telefonów komórkowych – wartość zamówienia 35.000 zł i telefonów stacjonarnych – wartość zamówienia 21.000 zł. Podatek od transakcji powinien być rozliczony następująco:

• zakup laptopów oraz telefonów komórkowych – na zasadzie odwróconego obciążenia,

• zakup telefonów stacjonarnych – na zasadach ogólnych.

Przykład 3

Podatnik zawarł umowę sprzedaży laptopów o łącznej wartości 19.500 zł. Kolejne takie same umowy (o wartości 19.500 zł) zawierane są z dużą częstotliwością, ponieważ nabywca odwiedza sklep sprzedawcy kilka razy jednego dnia lub też przez kilka następnych dni. Sprzedawca powinien taką sytuację zidentyfikować jako odbiegającą od typowych dla obrotu przedmiotowymi towarami - jednolita gospodarczo transakcja obejmująca więcej niż jedną umowę.

Jeśli rozliczenie poprzedniej dostawy w ramach jednolitej gospodarczo transakcji zostało dokonane na zasadach ogólnych, to wymaga ono skorygowania

Przykład 4

Zawarta umowa sprzedaży dotyczy telefonów komórkowych o łącznej wartości 5 000 zł. Kolejne umowy zakupu telefonów na taką kwotę zawierane są codziennie przez kolejnych 10 dni (bardzo wysoka częstotliwość, wskazująca na nietypowość transakcji).

Sprzedawca powinien taką sytuację (pomimo dość niskiej wartości zakupionych towarów, ale w związku z bardzo dużą częstotliwością) zidentyfikować jako odbiegającą od typowych dla obrotu przedmiotowymi towarami - jednolita gospodarczo transakcja obejmująca więcej niż jedną umowę.

Przykład 5

Podatnik VAT czynny „C” planuje w najbliższym czasie wymienić swoim pracownikom telefony. W tym celu zawiera umowę na zakup 10 telefonów komórkowych po 1.500 zł każdy. Telefony mają być dostarczone w dwóch odrębnie fakturowanych partiach (płatność przy dostawie każdej partii) – pierwsza w maju, druga – w lipcu. Wartość całej transakcji wynosi 15.000 zł, więc podatek VAT powinien być rozliczony na zasadach ogólnych. Przed realizacją drugiej dostawy „C” decyduje się na zwiększenie drugiej transzy zamówienia o 5 kolejnych telefonów (zwiększenie zamówienia ma miejsce w lipcu). Efektem dodatkowego zamówienia jest zwiększenie wartości całej transakcji do 22.500 zł, co oznacza, że podatek od niej powinien być rozliczony na zasadzie odwróconego obciążenia. Dokonane na zasadach ogólnych rozliczenie pierwszej z dostaw wymaga zatem skorygowania.

Korekta rozliczenia poprzedniej dostawy powinna być dokonana w momencie zaistnienia okoliczności wskazujących na zmianę warunków realizacji dostawy, tj. w lipcu i wykazana w deklaracji podatkowej za lipiec (lub III kwartał).

Przykład 6

Podatnik VAT czynny „D” w marcu 2018 roku zamówił konsole do gier z dostawą na maj na łączną wartość 18.000 zł, wpłacając jednocześnie zaliczkę w wysokości 5.000 zł sprzedawcy, który wystawił fakturę i rozliczył tę zaliczkę na zasadach ogólnych (z VAT). „D” w kwietniu postanowił zwiększyć wolumen zamówionych konsoli do łącznej wartości zamówienia 22.000 zł.

Sprzedawca, po zweryfikowaniu statusu nabywcy (czy jest podatnikiem VAT czynnym) powinien rozliczyć całą transakcję na zasadzie odwróconego obciążenia (czyli nie wykazuje na fakturze kwoty VAT, zaznaczając na niej „odwrotne obciążenie”), przy czym korekty rozliczenia zaliczki dokonuje w rozliczeniu za okres w którym dokonano dostawy tj. w rozliczeniu za maj lub za II kwartał 2018 roku.

1.13. Sprzedaż zestawów

Należy szczególnie uważać na sposób opodatkowania w przypadku sprzedaży zestawów. Zakres stosowania mechanizmu odwróconego obciążenia wyznaczony jest, co do zasady, Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (według której klasyfikowane są towary wymienione w załączniku nr 11), dlatego reguły związane z klasyfikacjami statystycznymi należy odpowiednio przyjąć w przypadku towarów sprzedawanych w formie zestawów. W związku z występowaniem w obrocie handlowym różnego rodzaju zestawów (różna ilość czy też rodzaj elementów wchodzących w skład zestawu), klasyfikowanie wg PKWiU tego rodzaju produktów (nawet w przypadku pewnego ich podobieństwa) powinno być dokonywane indywidualnie.

W przypadku wątpliwości co do sposobu zaklasyfikowania do właściwego grupowania PKWiU konkretnego produktu, o stosowną opinię w tej sprawie można wystąpić do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Przykłady produktów handlowych sprzedawanych jako „zestaw” (pakowanych razem do sprzedaży detalicznej), w skład którego wchodzą towary objęte mechanizmem odwróconego obciążenia – sklasyfikowanych na podstawie reguł dotyczących klasyfikacji statystycznych:

• komputer przenośny z modemem lub routerem – stanowią zestaw (któremu zasadniczą rolę nadaje komputer) – zestaw taki objęty jest grupowaniem PKWiU 26.20.11.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• komputer przenośny z myszką – stanowią zestaw (któremu zasadniczą rolę nadaje komputer) – zestaw taki objęty jest grupowaniem PKWiU 26.20.11.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• komputer przenośny z myszką, klawiaturą i etui - stanowią zestaw (któremu zasadniczą rolę nadaje komputer) – zestaw taki objęty jest grupowaniem PKWiU 26.20.11.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• telefon komórkowy ze słuchawkami i ładowarką – stanowią zestaw (któremu zasadniczą rolę nadaje telefon komórkowy) – zestaw taki należy klasyfikować w grupowaniu PKWiU 26.30.22.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• komputer przenośny z zainstalowanym dodatkowym oprogramowaniem – produkt ten mieści się w grupowaniu PKWiU 26.20.11.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• konsola do gier z zainstalowaną grą - produkt ten mieści się w grupowaniu PKWiU 26.40.60.0, a jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy)

• sprzęt elektroniczny (konsole do gier, telefony komórkowe lub komputery przenośne) wraz z tzw. gadżetami reklamowymi w postaci broszury o charakterze reklamowym lub informacyjnym – produkt taki spełnia w świetle regulacji związanych z klasyfikacjami statystycznymi definicję zestawu zawierającego drobny/nieistotny artykuł. Jego dostawa objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy).

Przykłady pakowanych razem do sprzedaży detalicznej towarów, które nie mogą być – na podstawie reguł dotyczących klasyfikacji statystycznych – uznane za zestaw:

Telefon komórkowy z zegarkiem typu smartwatch – pomimo, że towary te są pakowane razem, nie spełniają warunku do uznania ich w świetle regulacji związanych z klasyfikacjami statystycznymi za zestaw, powinny być zatem sklasyfikowane oddzielnie. I tak:

• dostawa telefonu komórkowego (PKWiU 26.30.22.0) objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy),

• dostawa zegarka typu smartwatch (PKWiU 26.30.23.0) rozliczana jest na zasadach ogólnych.

Telefon komórkowy z opaską typu smartband – pomimo, że towary te są pakowane razem, nie spełniają warunku do uznania ich w świetle regulacji związanych z klasyfikacjami statystycznymi za zestaw, powinny być zatem sklasyfikowane oddzielnie. I Tak:

• dostawa telefonu komórkowego (PKWiU 26.30.22.0) objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy).

• dostawa opaski smartband (PKWiU 26.51.66.0 lub 27.90.11.0) rozliczana jest na zasadach ogólnych

Telefon komórkowy z akcesoriami (etui, uchwyt do samochodu, ładowarka do samochodu) - pomimo, że towary te są pakowane razem, nie spełniają warunku do uznania ich w świetle regulacji związanych z klasyfikacjami statystycznymi za zestaw, każdy z tych towarów powinien być zatem sklasyfikowany oddzielnie. W świetle ww. regulacji dotyczących klasyfikacji statystycznych, uchwyt do samochodu nie jest przeznaczony do wykonywania tej samej określonej czynności co pozostałe elementy (artykuły), a niemożliwe jest zbudowanie zestawu w postaci „zestawu wybrakowanego” poprzez wydzielenie z niego tylko niektórych artykułów. Dostawa telefonu komórkowego (PKWiU 26.30.22.0) objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy).

Dostawa etui do telefonu (PKWiU 15.12.12.0), uchwytu do telefonu (PKWiU 22.29.29.0), ładowarki do samochodu (PKWiU 27.11.50.0) rozliczana jest na zasadach ogólnych.

Konsola do gier sprzedawana łącznie z grą, która nie jest zainstalowana (grą w postaci zdrapki lub płyty Blu-Ray) - pomimo, że towary te są pakowane razem, nie spełniają wszystkich warunków do uznania ich w świetle regulacji związanych z klasyfikacjami statystycznymi za zestaw, każdy z tych towarów powinien być zatem sklasyfikowany oddzielnie.

Dostawa konsoli (PKWiU 26.40.60.0) objęta jest mechanizmem odwróconego obciążenia (jeśli transakcja przekracza określony limit kwotowy).

Dostawa gry w postaci zdrapki (PKWiU 58.21) bądź płyty Blu-Ray (PKWiU 59.11.2) rozliczana jest na zasadach ogólnych.

2. Procedura VAT - marża

Stosowanie procedury VAT-marża regulują przepisy art.120 ustawy o VAT. VAT-marża to możliwość opodatkowania tylko kwoty różnicy między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomiejszoną o kwotę podatku (czyli opodatkowanie marży). W przypadku elektroniki ta szczególna procedura może dotyczyć wyłącznie artykułów używanych i to pod warunkiem, że zostały nabyte od:

osób innych niż podatnicy podatku VAT;

podatników podatku VAT, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;

podatników, jeżeli dostawa tych towarów podlegała procedurze VAT-marża.

Procedura VAT-marża może być więc stosowana tylko wówczas, gdy kupiono towar używany i zakup nie był opodatkowany VAT przez dostawcę. Zazwyczaj w procedurze VAT-marża sprzedawane są towary używane, skupowane od osób fizycznych, które nie są podatnikami.

Pamiętaj: Nie jest prawnie możliwe stosowanie procedury VAT-marża do dostaw towarów nowych.

W związku z powyższym, Ministerstwo Finansów ostrzegło, że:

1. zastosowanie procedury VAT-marża do dostaw towarów nowych jest niezgodne z przepisami ustawy o VAT i może wskazywać na chęć zaniżenia podstawy opodatkowania VAT, co skutkuje powstaniem zaległości podatkowej oraz sankcji VAT;

2. zastosowanie procedury VAT-marża, przy jednoczesnym odliczeniu podatku naliczonego od zakupu towarów jest niezgodne z przepisami ustawy o VAT i może prowadzić do powstania zaległości podatkowej oraz sankcji VAT.

Ważne: Nie jest również prawnie możliwe zakupienie telefonów komórkowych, rozliczenie tego zakupu w schemacie odwróconego obciążenia i następnie dokonanie sprzedaży w procedurze VAT-marża.

3. Internetowa sprzedaż elektoniki

3.1. Wystawienie faktury

W popularnych serwisach aukcyjnych podatnicy VAT sprzedają nowe towary (np. telefony komórkowe i tablety) z informacją, że nie wystawiają faktury. Należy pamiętać, że jest to niezgodne z przepisami VAT i może wskazywać na zaniżanie podstawy opodatkowania. Należy pamiętać, że podatnik, który rozlicza się z podatku VAT ma obowiązek udokumentować sprzedaż towarów bądź usług fakturą zawsze, gdy jego kontrahentem jest inna firma oraz na żądanie nabywcy, jeśli odbiorcą jest osoba prywatna (art.106b ust.1 i ust.3 ustawy o VAT). Natomiast podatnicy korzystający ze zwolnienia z podatku VAT także mają obowiązek wystawić fakturę odbiorcy – za każdym razem, gdy otrzymają takie żądanie (art.106b ust. 3 ustawy o VAT).

Należy pamietać, że zgodnie z przepisami ustawy o VAT podatnik ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą m.in.:

• sprzedaż, czyli dostawę towarów i świadczenie usług, którą dokonuje na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem,

• otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT.

Wówczas fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa towaru lub wykonano usługę.

Natomiast w przypadku sprzedaży konsumenckiej fakturę wystawia się na żądanie nabywcy towaru lub usługi, jeżeli takie żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Wówczas fakturę wystawia się:

1. do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży (jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty),

2. nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania (jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty).

3.2. Kiedy sprzedaż elektroniki jest zwolniona z VAT

W przypadku sprzedaży elektoniki w chwili obecnej można stosować zwolnienie z art.113 ust.1 ustawy o VAT zgodnie z którym, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników VAT, u których jej wartość nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Limit 200.000 zł dotyczy także podatników VAT, którzy rozpoczynają sprzedaż w trakcie roku podatkowego – jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy tej kwoty w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym (art.113 ust.9 ustawy o VAT).

W przypadku przekroczenia 200.000 zł podatnicy – przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 ustawy o VAT – mają obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R) w urzędzie skarbowym i zarejestrowania się jako czynni podatnicy VAT.

Bardzo ważne: Prawdopodobnie od 1 lipca 2018 roku firmy sprzedające sprzęt elektroniczny w internecie nie będą mogły korzystać ze zwolnienia z VAT.

Zgodnie bowiem z projektem z 13 lutego 2018 roku ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, nastąpi wyłączenie możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT przez podatników dokonujących sprzedaży przez internet m.in. sprzętu elektronicznego.

Projektowane zmiany w art. 113 ustawy o VAT polegają na rozszerzeniu katalogu podatników, do których nie stosuje się zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Ustawowo zwolnieniem tym są objęci podatnicy, u których wartość sprzedaży (bez kwoty podatku) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200.000 zł (oprócz wskazanych wyjątków). Projektem tym ustawodawca proponuje likwidację zwolnienia podmiotowego dla podatników dokonujących dostaw niektórych kategorii towarów w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie (np. sprzedaż internetowa lub telefoniczna). Zdaniem Ministerstwa Finansów, zmiana ta ma na celu uszczelnienie systemu podatku VAT.

Jan Falkowski

Podstawa prawna: art. 17 ust. 1 pkt 7, ust. 1c-1g, art.19a ust.1 i 8, art.29a ust.1 i 6, art.86 ust.1, ust.2 pkt 4 lit.b, ust.10, ust.10b pkt 3, ust.10i, art.106e ust.1 pkt 18 i ust.4 pkt 1, art.113 ust.1 i 9, art.120 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, projekt z 13 lutego 2018 roku ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.