0
1579
W ramach prowadzonej działalności Spółka zakupiła towary. Przed dokonaniem płatności należności wynikającej z tej faktury Spółka otrzymała pismo od komornika sądowego informujące, że w wyniku prowadzonego postępowania egzekucyjnego wierzytelność udokumentowana tą fakturą została przez niego zajęta, tym samym należność wynikająca z tej faktury winna być wpłacona na jego rachunek. Jednocześnie kontrahent Spółki, wystawca faktury, przesłał do Spółki pismo w którym zawiadamia ją, że zajęcie komornicze jest bezskuteczne i wzywa o przekazanie jej należności wynikającej z faktury. Ze względu na wątpliwości jakie pojawiły się co do tego komu Spółka winna dokonać wpłaty należności, za zgodą sądu dokonała ona jej wpłaty do depozytu sądowego. W międzyczasie upłynął 120 dzień liczony od końca daty płatności faktury. Czy w takim przypadku Spółka jest zobowiązana do zmniejszenia wysokości podatku naliczonego w deklaracji VAT-7 za miesiąc, w którym upłynął w/w termin, o podatek wynikający z powyższej faktury, mając na uwadze, iż pieniądze te nadal pozostają w depozycie sądowym?
Odpowiedź
Jeżeli Spółka złożyła kwotę świadczenia wynikającą z faktury do depozytu sądowego za zgodą sądu, a następnie spełniła wszystkie przesłanki określone w art. 467 i następnych Kodeksu cywilnego, a przede wszystkim nie odebrała złożonego depozytu, to nie będzie zobowiązana do dokonania korekty podatku w trybie określonym w art. 89b ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem złożenie świadczenia do depozytu traktowane będzie jak jego spełnienie.
Uzasadnienie
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług uprawniają podatnika do skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona – art. 89a ust. 1 ustawy o VAT.
Prawo do powyższej korekty przysługuje gdy spełnione są poniższe warunki:
- dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1508 oraz z 2018 r. poz. 149, 398, 1544 i 1629), postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
- na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1:
a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji; - od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Powyższe prawo do korekty przez podatnika będącego wierzycielem, przekłada się na obowiązek podatnika dłużnika do korekty odliczonej kwoty podatku. W myśl art. 89b ust. 1 ustawy o VAT w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dłużnik zobowiązany jest skorygować odliczoną kwotę podatku naliczonego najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. Przepisu ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 90 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji – ust. 1a i 1b powyższego artykułu.
W przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.
Z powyższych uregulowań wynika, iż określonym uprawnieniom podatnika wierzyciela odpowiadają określone obowiązki podatnika dłużnika. Istotny jest tu brak zapłaty należności określonej na fakturze wystawionej dłużnikowi przez wierzyciela.
W przedmiotowej sprawie wątpliwość dotyczy potraktowania na równi z zapłatą złożenia kwoty wynikającej z faktury do depozytu sądowego, w przypadku wątpliwości co do podmiotu, któremu podatnik dłużnik winien dokonać powyższej płatności.
Dokonując wykładni językowej powyższych przepisów uregulowanie należności obejmuje każdą formę zaspokojenia podatnika wierzyciela, skutkujące wygaśnięciem roszczeń wobec podatnika dłużnika – zaspokojenie całości lub części roszczeń wynikających z wierzytelności. Zaspokojenie to może być dokonane
w różny sposób.
Jednym z takich sposobów może być złożenie przedmiotu zobowiązania (tym przypadku określonej kwoty pieniężnej) do depozytu sądowego. W myśl art. 467 ustawy Kodeks cywilny (k.c.) poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:
- jeżeli wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela;
- jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;
- jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem;
- jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.
Zgodnie z art. 470 k.c. ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
Według art. 693² § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego może być dokonane dopiero po uzyskaniu zezwolenia sądu. Jeżeli jednak przedmiotem świadczenia są pieniądze polskie, to stosownie do § 2, złożenie do depozytu może być dokonane również przed uzyskaniem zezwolenia sądu. W takim wypadku dłużnik powinien równocześnie ze złożeniem pieniędzy zgłosić wniosek o zezwolenie na złożenie do depozytu.
W razie uwzględnienia tego wniosku złożenie do depozytu uważa się za dokonane w chwili, w której rzeczywiście nastąpiło.
W myśl art. 468 § 1 k.c. o złożeniu przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego dłużnik powinien niezwłocznie zawiadomić wierzyciela, chyba że zawiadomienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Zawiadomienie powinno nastąpić na piśmie.
Dopóki wierzyciel nie zażądał wydania przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego, dłużnik może przedmiot złożony odebrać. Jeżeli dłużnik odbierze przedmiot świadczenia z depozytu sądowego, złożenie do depozytu uważa się za niebyłe – art. 469 k.c.
Z powyższych uregulowań wynika, iż jeżeli Spółka złożyła kwotę świadczenia wynikającą z faktury do depozytu sądowego za zgodą sądu, a następnie spełniła wszystkie przesłanki określone w przytoczonych przepisach, a przede wszystkim nie odebrała złożonego depozytu, to nie będzie zobowiązana do dokonania korekty podatku w trybie określonym w art. 89b ustawy o VAT, bowiem złożenie do depozytu traktowane będzie jak spełnienie świadczenia.
Podstawa prawna: art. 89a i art. 89b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, art. 467, art. 468 § 1, art. 469 i art. 470 ustawy z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny oraz art. 693² ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego
