Zwolnienie z VAT koncertów autorskich i coverów wykonywanych przez muzyka

Odpowiedź

Przedsiębiorca będący muzykiem, który gra koncerty i prowadzi własną działalność, korzysta ze zwolnienia od VAT.

Uzasadnienie

Zwolnienie z VAT przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług, obejmuje usługi kulturalne świadczone przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów. Co oznacza, że usługi artysty korzystają ze zwolnienia, gdy są:

• usługami kulturalnymi,
• świadczone przez twórcę lub artystę wykonawcę,
• wynagradzone w formie honorarium.

Zwolnienie  ma charakter przedmiotowo-podmiotowy, a zatem zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi.
Ustawa o podatku od towarów i usług nie podaje definicji pojęcia „usług kulturalnych”. Jego znaczenie należy w związku z tym ustalić w oparciu o dostępne metody wykładni. W prawie podatkowym pierwszorzędne znaczenie ma wykładnia językowa. Zatem, zgodnie z jej regułami, odnosząc się do znaczenia terminu „usługi kulturalne” w języku potocznym, możemy stwierdzić, że pod pojęciem tym kryją się usługi odnoszące się do kultury, w zakresie kultury itp. Natomiast kultura to całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, a także ogół wartości zasad i norm współżycia przyjętych przez dane zbiorowości; wszystko to, co powstaje dzięki pracy człowieka, co jest wytworem jego myśli i działalności.
Zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN SA, kultura oznacza „materialną i umysłową działalność społeczeństw oraz jej wytwory”. 
Przez potoczne rozumienie pojęcia „kultura” możemy zatem uznać całokształt wytworów materialnych i umysłowych społeczności. Takie rozumienie pojęcia „kultura”, ma jednak niewielkie znaczenie praktyczne, a już w szczególności nie spełni swojej funkcji w procesie interpretacji prawa podatkowego.
Ponadto zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, działalność kulturalna, w rozumieniu niniejszej ustawy polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.    
Usługi polegające na wykonywaniu koncertów przez muzyka, będą miały niewątpliwie związek z kulturą rozumianą jako ogół wytworów i osiągnięć z dziedziny sztuki, funkcjonujących w tym przypadku w postaci szeroko rozumianych występów artystycznych. Wobec tego usługi wykonywane przez Czytelnika są usługami kulturalnymi.    
Jednocześnie powyższe unormowanie odsyła wprost do przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zatem należy zauważyć, iż stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej 
o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). 
Z kolei jak stanowi art. 1 ust. 2 pkt 1-9 ww. ustawy w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); plastyczne; fotograficzne; lutnicze; wzornictwa przemysłowego; architektoniczne, architektoniczno- urbanistyczne i urbanistyczne; muzyczne i słowno-muzyczne; sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; audiowizualne (w tym filmowe). 
W myśl art. 8 ust. 1 - ust. 3 cyt. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. 
Jak stanowi art. 85 ust. 1 ww. ustawy - każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Zgodnie z art. 85 ust. 2, artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania. 
Z powołanych powyżej przepisów można wywieść, że twórcą w rozumieniu ustawy jest każda osoba prowadząca faktycznie działalność twórczą, czyli działalność, której efektem jest powstanie utworu w rozumieniu art.1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Czytelnik zatem jest twórcą, w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. 
Elementami składowymi wykonywanych koncertów są własne kompozycje oraz indywidualne aranżacje muzyczne utworów innych artystów.
Jednym z warunków skorzystania ze zwolnienia jest otrzymywanie wynagrodzenia w formie honorarium. Czytelnik nie wskazuje jakie wynagrodzenie otrzymuje, jednak z pytania wynika, że nie jest zatrudniony i nie otrzymuje wynagrodzenia od pracodawcy, tylko jest samodzielnym przedsiębiorcą – muzykiem.
Honorarium to wynagrodzenie za pracę w wolnych zawodach (np. za pracę artysty, adwokata, literata itd.). Zatem, przyjąć można, że za realizowane koncerty Czytelnik otrzyma wynagrodzenie w formie honorarium.     
Podsumowując, świadczone przez Czytelnika usługi są usługami kulturalnymi. Za realizowane koncerty Czytelnik otrzyma wynagrodzenie w formie honorarium. Czytelnik wykonuje koncerty jako artysta wykonawca w rozumieniu przepisów 
o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jest również twórcą, gdyż elementami składowymi wykonywanych koncertów są także jego aranżacje muzyczne. W konsekwencji, z uwagi na spełnienie wymaganych przesłanek określonych regulacją ww. art.43 ust. 1 pkt 33 lit. b,  świadczone przez Czytelnika usługi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(20) w poz. 10 wykazuje się świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku.
 

Podstawa prawna: art.43 ust. 1 pkt 33 lit.b ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.