Wyłączenie dokumentów z akt sprawy

Sprawdź również portal dla księgowych: Doradca Księgowego i dowiedz się więcej!

ODPOWIEDŹ 
W toku prowadzonej kontroli podatkowej naczelnik urzędu skarbowego może wyłączyć z akt sprawy część materiału dowodowego. Takie wyłączenie powinno być jednak uzasadnione.

UZASADNIENIE
Prowadząc kontrolę czy postępowanie podatkowe, naczelnik urzędu skarbowego gromadzi materiał dowodowy. Jego zakres może być bardzo szeroki, ponieważ obowiązkiem organu podatkowego jest podjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. 

Rodzaje dowodów
Ustawową zasadą jest, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Takimi dowodami mogą być księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. 

Co ważne, powyższy zakres dowodów nie musi odnosić się wyłącznie do kontrolowanego podatnika. Może być zgromadzony w toku innych spraw, prowadzonych przez inne urzędy skarbowe i wobec innych podmiotów.

Natomiast ze względu na zawarte w nim informacje, ocenione przez naczelnika prowadzącego kontrolę jako istotne dla prowadzonej kontroli, może zostać w niej wykorzystany. Wówczas naczelnik urzędu wyda postanowienie, którym włączy konkretne dokumenty.

Prawo wglądu w akta
Podatnik, może w każdej chwili uzyskać wgląd w akta toczącej się sprawy, również włączonych w powyższy sposób. Takie prawo wynika wprost z przepisów ustawy Ordynacja podatkowa, która gwarantuje stronie postępowania czynny udział w każdym jego stadium. Podatnik ma prawo sporządzać notatki ze zgromadzonych akt, odpisy oraz kopie - przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

Ograniczenie wglądu w akta
Jednak nie do wszystkich akt, które zostaną zgromadzone w toku prowadzonej kontroli, podatnik będzie miał pełen dostęp. Organ podatkowy jest obowiązany bowiem przestrzegać przepisów związanych z ochroną informacji niejawnych, a także takich, które mogą naruszać interes publiczny. Jeśli w aktach sprawy znajdą się dokumenty, które będą zawierały takie informacje, organ podatkowy powinien je z niej wyłączyć, wydając stosowne postanowienie. Wówczas w aktach sprawy pozostawi zanonimizowaną ich część. Dopiero w takiej postaci zostaną podatnikowi udostępnione.

Zażalenie na postanowienie naczelnika 
Nie można złożyć zażalenia na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego o wyłączeniu materiału dowodowego z akt sprawy. Takie postanowienie można zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. Oznacza to, że jeśli po zakończeniu kontroli, sprawa będzie kontynuowana w ramach postępowania podatkowego, podatnik może w odwołaniu od decyzji kończącej sprawę odnieść się do postanowienia wyłączającego materiał dowodowy. 

Wniosek o wgląd w wyłączone akta 
Pomimo braku środka zaskarżenia ww. postanowienia, podatnik może złożyć wniosek o wgląd w wyłączone akta. Wówczas naczelnik urzędu skarbowego, zobligowany przepisem art. 199 § 2 Ordynacji...