Zbycie wierzytelności a ulga na złe długi w stanie prawnym przed 1 stycznia 2013 roku

ODPOWIEDŹ

W przedstawionym przez Pana przypadku należy uznać, iż w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 roku zbycie wierzytelności nie rodzi obowiązku zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego, który wcześniej został obniżony z tytułu ulgi na złe długi.

UZASADNIENIE

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 roku przepis art. 89a ust.4 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) stanowił, że jeżeli po skorzystaniu z ulgi na złe długi należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik obowiązany był zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. Brzmienie tego przepisu budziło wiele wątpliwości interpretacyjnych jak również sporów pomiędzy podatnikami a organami. Problemem, który usiłowano rozstrzygnąć była odpowiedź na pytanie jakie skutki wiążą się ze zbyciem wierzytelności po skorzystaniu z ulgi na złe długi. Problem ten okazał się na tyle istotny, że stał się przedmiotem rozstrzygnięć wielu Sądów Administracyjnych. Co do zasady Naczelne Sądy Administracyjne prezentują jednolite podejście w tym zakresie. Na przykład w wyroku z dnia 12 września 2013 roku o sygnaturze akt I FSK 1347/12 NSA potwierdził stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który argumentował, że zmiana po stronie wierzyciela, do której dochodzi w wyniku sprzedaży wierzytelności i wiążąca się z tą sytuacją zapłata wynagrodzenia (za sprzedaż wierzytelności), nie stanowi spłaty długu. „Nie ma więc żadnej uzasadnionej podstawy by twierdzić, że wynagrodzenie, które płaci osoba trzecia za nabycie wierzytelności i wstąpienie w prawa wierzyciela, oznacza uregulowanie długu - "uregulowanie należności" w rozumieniu art. 89a ust. 4 ustawy o VAT. (…) Sąd przyjął, że zbycie przez podatnika VAT na rzecz osoby trzeciej wierzytelności, po skorzystaniu z ulgi na tzw. złe długi, o której mowa art. 89a ustawy o VAT., nie będzie powodować po stronie skarżącej spółki obowiązku zwiększenia VAT należnego, skorygowanego uprzednio z wykorzystaniem norm art. 89a ust. 1-2”.

Należy jednak zaznaczyć, iż w powyższej sprawie organy podatkowe prezentują odmienny pogląd, uznając, że treść art. 89a ust. 4 nie wprowadza wymogu, aby należność została uregulowana tylko i wyłącznie przez dłużnika. Tym samym uregulowanie nal...