Odliczenie VAT od samochodu demonstracyjnego

Odpowiedź
Przesłanki wynikające z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT dotyczą również samochodów demonstracyjnych. Potwierdzają to wyroki NSA stojące na stanowisku, iż cele demonstracyjne (związane z wykonywaniem jazd próbnych), a w dalszej kolejności odsprzedaż świadczą o podwójnym wykorzystaniu samochodu. Wyklucza to zwolnienie z konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla skorzystania z prawa do odliczenia 100% VAT.

Uzasadnienie
W myśl art 86a ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.
Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
a) wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
b) konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

1. sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
2. konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Z powyższej uregulowań prawnych wynika, iż aby pojazd samochodowy mógł być uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika konieczne jest ustalenie przez podatnika zasad używania pojazdów samochodowych, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, które uniemożliwiają ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Według art. 2 pkt 34 ustawy o VAT ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pojazdach samochodowych – rozumie się przez to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Firmy zajmujące się sprzedażą samochodów osobowych część tych samochodów wykorzystują w celach demonstracyjnych. Zdaniem w/w firm koszty związane z eksploatacją samochodów demonstracyjnych, w postaci kosztów paliwa, przeglądów technicznych czy drobnych napraw, służą wyłącznie podstawowej działalności gospodarczej którą jest sprzedaż tych pojazdów. Prezentacja samochodu demonstracyjnego podczas jazd próbnych nie stanowi bowiem celu samego w sobie. Ich zdaniem powyższe daje im prawo na 100% odliczenie podatku VAT bez konieczności spełnienia powyższych przesłanek. Jednakże sądy administracyjne zaprezentowały odmienne stanowisko w wydawanych wyrokach, i tak:

1. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 marca 2017 r. sygn. akt I FSK 1563/15 zgodził się z sądem pierwszej instancji, który odrzucił skargę podatnika na negatywną interpretację indywidualną, wskazując iż wystarczy czasowe wykorzystywanie samochodu do prezentacji w formie jazd próbnych, aby wykluczyć jego wyłączne używanie do działalności. W uzasadnieniu NSA podkreślił również, że cele demonstracyjne (związane z wykonywaniem jazd próbnych), a w dalszej kolejności odsprzedaż świadczą o podwójnym wykorzystaniu samochodu. Wyklucza to zwolnienie z konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla skorzystania z prawa do odliczenia 100 proc. VAT;
2. w wyroku NSA z 26.10.2017 r. sygn. akt I FSK 1864/15 sąd powołał się na fakt podwójnego wykorzystania samochodu, tj. dla celów demonstracji/jazd próbnych, a po jej zakończeniu do sprzedaży. W takim przypadku, zdaniem NSA, niemożliwe jest uznanie, że pojazd ten był używany wyłącznie do odsprzedaży.
3. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 maja 2017 r., sygn. akt I FSK 1287/15 sąd podkreślił, iż słowo „wyłącznie” oznacza, że samochód nie może być wykorzystywany nawet przejściowo do żadnych innych celów, włączając w to czynności demonstracyjne (jazdy próbne).

Pojawił się jednak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 445/17, w którym sąd podkreślił, iż okoliczność, że samochód demonstracyjny przez pewien czas służył prezentacji, która jest związana z istotą prowadzonej działalności, nie przesądza o zmianie przeznaczenia tego samochodu jakim jest odsprzedaż. W związku z tym, zdaniem sądu, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 100 proc. VAT od wydatków związanych z nabyciem i eksploatacją takiego samochodu, bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Mając na uwadze rangę wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy przyjąć za ich stanowiskiem, iż przesłanki wynikające z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT dotyczą również samochodów demonstracyjnych. Oznacza to, iż nie wypełnienie przesłanek z powyższego artykułu skutkuje brakiem prawa do 100 procentowego odliczenia podatku VAT w przypadku samochodów osobowych.

Ewidencja w deklaracjach: W deklaracji VAT-7 (19) nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych należy wykazać w poz. 43 wartość netto i w poz. 44 podatek naliczony, natomiast nabycie towarów i usług pozostałych w poz. 45  wartość netto i w poz. 46 podatek naliczony.

Podstawa prawna art. 86a ust. 1, 3 i 4 ustawy o VAT.