Prawo do zastosowania procedury uproszczonej w transakcji trójstronnej

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 13 sierpnia 2020 roku 0114-KDIP1-1.4012.268.2020.2.IZ. 

Sytuacja Podatnika

Spółka jest podmiotem z siedzibą na terytorium Wielkiej Brytanii. Działalność handlowa Spółki obejmuje szeroki zakres towarów, w tym maszyn i urządzeń. Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT w Wielkiej Brytanii oraz w wielu innych krajach (m.in. w Holandii i w Niemczech). Spółka jest także zarejestrowana na cele transakcji wewnątrzwspólnotowych w tych krajach. Spółka dokonała rejestracji jako polski podatnik VAT czynny, w tym dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych. W Polsce istnieje również przedstawicielstwo firmy A. (od której Spółka jest zależna), którego funkcje biznesowe ograniczają się wyłącznie do gromadzenia informacji (personel biura zajmuje się wyłącznie pozyskiwaniem informacji). Przedstawicielstwo to nie kupuje/nie sprzedaje towarów ani usług w Polsce, ani poza Polską.
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej w Polsce, Spółka bierze udział w tzw. transakcjach trójstronnych. Spółka nabywa towary od dostawcy mającego siedzibę w kraju Unii Europejskiej innym niż Polska (np. w Holandii), który jest zarejestrowany w tym kraju unijnym jako podatnik VAT, w tym na cele transakcji wewnątrzwspólnotowych. Następnie, Spółka odsprzedaje zakupione od Dostawcy Unijnego towary, klientowi mającemu siedzibę w Polski i zidentyfikowanemu w Polsce jako podatnik VAT, w tym także dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT.
W odniesieniu do powyższych transakcji trójstronnych Spółka informuje, że: towary są transportowane bezpośrednio z terytorium kraju UE (w którym ma siedzibę Dostawca Unijny) na terytorium Polski; transport towarów jest organizowany przez Dostawcę Unijnego lub przez Spółkę; na potrzeby transakcji (w odniesieniu do Dostawcy Unijnego i Polskiego Kontrahenta) Spółka używa swojego unijnego numeru identyfikacyjnego VAT nadanego przez kraj UE inny niż Polska; ten numer VAT nie jest numerem identyfikacyjnym nadanym przez państwo członkowskie UE rozpoczęcia lub zakończenia transportu; Dostawca Unijny korzysta z numeru unijnego VAT nadanego przez kraj UE, w którym posiada swoją siedzibę działalności gospodarczej; Polski Kontrahent używa polskiego numeru VAT UE; Polski Kontrahent jest wskazany przez Spółkę, jako podmiot zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w związku z dostawą realizowaną zgodnie z trójstronną procedurą uproszczoną; Spółka wystawia fakturę spełniającą wymogi dotyczące zastosowania procedury uproszczonej, zgodnie z art. 136 ustawy o VAT; Spółka nie ma siedziby działalności gospodarczej w Polsce (ani nie będzie jej mieć w przyszłości).
Jednoczenie nie jest wykluczone, że w przyszłości Spółka zgromadzi odpowiednie stałe zaplecze personalne i techniczne, które spowoduje powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. 

Stanowisko Dyrektora

1. Przez procedurę uproszczoną – w myśl art. 135 ust. 1 pkt 4 ustawyo VAT 
- rozumie się procedurę rozliczania VAT w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej, polegającą na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza VAT z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
a.    dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT,
b.    drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego 
w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
c.    drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,
d.    ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,
e.    ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

Dyrektor uznał, że spełnione są przesłanki wynikające z ww. przepisu, zatem Spółka uprawniona jest do zastosowania procedury uproszczonej do opisanych transakcji trójstronnych. Oznacza to, że Spółka nie będzie zobowiązana do rozliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium Polski. Podatnikiem z tego tytułu w Polsce będzie natomiast trzeci (ostatni) podmiot w łańcuchu – podatnik polski, wskazany przez Spółkę (drugiego w kolejności podatnika) jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej. 

2. Przepisy dotyczące podatku VAT nie definiują pojęcia „stałe miejsce prowadzenia działalności” i nie precyzują co należy rozumieć pod pojęciem „siedziby podatnika.”

W tym celu o należy się odwołać należy się do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Zgodnie z art. 10 ust. 1-3 rozporządzenia „miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika” jest miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa. W celu ustalenia miejsca, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa, i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa. W przypadku gdy te kryteria nie pozwalają z całkowitą pewnością określić miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika, decydującym kryterium jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem. Sam adres pocztowy nie może być uznany za miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika.
Z kolei art. 11 ust. 10-3 ww. rozporządzenia stanowi, że „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Jednym z warunków umożlwiających zastosowanie procedury uproszczonej w transakcjach trójstronych jest warunek, że drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka.
Dyrektor wskazał, że w przypadku, gdy Spółka zgromadzi odpowiednie stałe zaplecze personalne i techniczne, które spowoduje powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, a więc na terytorium kraju, w którym kończy się transport lub wysyłka towaru, Spółka będzie miał możliwość zastosowania procedury uproszczonej do opisanych transakcji trójstronnych, pod warunkiem, że nie będzie posługiwał się polski numerem identyfikacyjnym. Zgromadzenie w przyszłości odpowiedniego stałego zaplecza personalnego i technicznego spowoduje powstanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski. 
 
Podstawa prawna: art. 135 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od  towarów i usług.