Sprzedaż przedsiębiorstwa

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 15 maja 2019 roku, nr 0112-KDIL2-2.4012.73.2019.2.AKR.

Sytuacja Podatnika

Przedmiotem transakcji sprzedaży będzie zespół składników majątkowych i niemajątkowych, wchodzących w skład działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu Centrum Usługowego, a w tym na wynajmie powierzchni i na zarządzaniu bieżącym funkcjonowaniem tego Centrum. Będą to w szczególności:

• nieruchomości wchodzące w skład prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej,
• prawo do posługiwania się nazwą „S” w odniesieniu do Centrum Usługowego,
• prawa i zobowiązania z umów najmu związanych z funkcjonowaniem Przedmiotu Transakcji,
• prawa i zobowiązania z umów związanych z zarządzaniem Centrum Usługowym,
• prawa i zobowiązania wynikające z potencjalnie obowiązujących umów o pracę,
• prawa z zabezpieczeń prawidłowego wykonania obowiązków wynikających z umów najmu lub innych umów ustanowione przez poszczególnych najemców, w tym w szczególności mogą to być prawa z gwarancji bankowych, • kaucje lub depozyty składane przez najemców,
• prawa autorskie do projektów architektonicznych i innych projektów,
• prawa i zobowiązania wynikające z umów licencyjnych,
• regulamin wewnętrzny, • prawa i zobowiązania wynikające z umów w zakresie dostawy mediów i obsługi serwisowej,
• prawa i zobowiązania z umów dodatkowych związanych z funkcjonowaniem Przedmiotu Transakcji,
• środki trwałe i ruchomości niezbędne do funkcjonowania i prowadzenia działalności, • dokumentacja prawna, księgowa, techniczna, know-how i tajemnica przedsiębiorstwa związane z jego funkcjonowaniem;
• prawa i zobowiązania związane z kaucjami (gwarancjami),
• prawa i zobowiązania wynikające z umów rachunków bankowych, zezwolenia, pozwolenia i decyzje administracyjne dotyczące funkcjonowania Przedmiotu Transakcji,
• należności związane z Przedmiotem Transakcji, z wyłączeniem należności wynikających z określonych faktur wystawionych przez Spółkę, których lista zostanie dołączona do umowy sprzedaży Przedmiotu Transakcji. Z chwilą przeniesienia własności Przedmiotu Transakcji w majątku sprzedajacego pozostaną: komputer z oprogramowaniem, notebook, program komputerowy. 

Stanowisko Dyrektora

1. Zgodnie z art.5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art.7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). 

W świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa, w myśl art.2 pkt 27e ustawy, to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa wynika, że na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, 
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, np. jako dział, wydział, oddział itp. i wyodrębnienie to wynika ze statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze, 
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, 
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze. 

A zatem zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa będzie tylko pewna jego wyodrębniona organizacyjnie i finansowo część np. oddział, dział, wydział – nigdy całe przedsiębiorstwo. Zasadą jest, że po zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa wydzielona część funkcjonuje jako niezależne przedsiębiorstwo równocześnie funkcjonuje jednak przedsiębiorstwo, które pozostało po wyodrębnieniu tej części. 

Jak wynika z opisu sprawy w analizowanym przypadku jedynymi składnikiem majątku sprzedającego pozostaną: komputer z oprogramowaniem, notebook oraz program komputerowy. 

Mając na uwadze powyższe, Dyrektor stwierdził, że w analizowanym przypadku mający być przedmiotem sprzedaży Przedmiot Transakcji nie będzie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W przedmiotowej sprawie zbywany majątek będzie stanowił przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego. Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi bowiem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Z żadnego przepisu nie wynika, że działalność nabywcy ma być rodzajowo tożsama z działalnością zbywcy przedsiębiorstwa. Zatem w oparciu o otrzymany zespół składników stanowiących przedsiębiorstwo nabywca ma mieć potencjalną możliwość prowadzenia działalności gospodarczej takiej samej lub innej oraz zamiar jej prowadzenia. Planowana przez Zainteresowaną transakcja sprzedaży Przedmiotu Transakcji będzie stanowić w istocie zbycie przedsiębiorstwa i na podstawie art.6 pkt 1 ustawy, będzie to czynność wyłączona od opodatkowania VAT. 

2. W odniesieniu do korekty podatku naliczonego, Dyrektor wskazał, że zgodnie art.86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...) W myśl art.88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że kupujacemu, w związku z nabyciem przedsiębiorstwa, która to czynność jest wyłączona od opodatkowania podatkiem VAT, nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. 

3. Zgodnie z art.90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust.10 – art. 90 ust. 2 ustawy. Z art.91 ust. 1 ustawy wynika, że po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art.86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art.90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art.90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art.90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego. Natomiast zgodnie z art.91 ust.9 ustawy, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta  jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Po analizie powyższych przepisów Dyrektor uznał, że skoro sprzedaż dotyczy przedsiębiorstwa – to sprzedaż ta nie będzie się wiązała dla sprzedawcy z obowiązkiem dokonania korekty w zakresie podatku naliczonego, bowiem ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego będzie ciążyć na nabywcy. Jednakże w przypadku, gdy Przedmiot Transakcji będzie wykorzystywany wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to po stronie nabywcy nie powstanie obowiązek korekty odliczonego uprzednio od tych składników majątkowych podatku naliczonego.

Podstawa prawna:  art.2 pkt 27e, art.5 ust. 1 pkt 1, art. 6 pkt 1, art.86 ust. 1,  art.88 ust. 3a pkt 2, art.90 ust. 1 i 2, art.91 ust. 9  ustawy o podatku od towarów i usług.