Faktura od podatnika wykreślonego z rejestru podatników VAT na podstawie art. 96 ustawy o VAT

Przywrócenie statusu podatnika VAT czynnego – kiedy możliwe i jak odzyskać prawo do odliczeń?

Jeżeli w toku prowadzonych przez urząd czynności sprawdzających przedsiębiorca udowodni, że był czynnym podatnikiem i wykonywał czynności opodatkowane oraz usunie braki tj. w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży w urzędzie skarbowym brakujące deklaracje i uiści należny podatek, wtedy naczelnik urzędu przywróci zarejestrowanie takiego podatnika jako podatnika VAT czynnego i wówczas nie będzie przeszkód do odliczenia podatku naliczonego.

Wykreślenie z rejestru VAT – kiedy urząd może przywrócić status podatnika czynnego?

Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa podatnicy podatku od towarów i usług, prowadzący ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług przy użyciu programów komputerowych, mają obowiązek co miesiąc przekazywać za pomocą środków komunikacji elektronicznej Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informację o prowadzonej ewidencji JPK_VAT.

Pliki przesyłane są w terminie do 25 dnia następnego miesiąca ze wskazaniem miesiąca, którego informacja dotyczy. W ramach elektronicznej weryfikacji plików JPK_VAT Ministerstwo Finansów poinformowało, że w wyniku kontroli plików JPK_VAT ujawniono przypadki uwzględniania nabyć z faktur wystawionych przez podmioty, które nie posiadają statusu czynnego podatnika VAT.

Podmioty, u których stwierdzono tego typu nieprawidłowości bezwzględnie podlegają weryfikacji ze strony urzędów skarbowych. Czynnościom sprawdzającym podlegają obie strony transakcji. W przypadku gdy podatnik stwierdzi, że błędnie/omyłkowo dokonał odliczenia VAT - skoryguje deklarację i ponownie prześle skorygowany również plik JPK_VAT.

Nie zawsze jednak przedsiębiorca jest zmuszony do korygowania zapisu ewidencji. Inaczej bowiem wygląda sytuacja, gdy kontrahent nie miał wiedzy, że na dzień wystawienia faktury był wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych, a np. usługa została w rzeczywistości wykonana. Wówczas istnieje możliwość przywrócenia jako podatnika VAT czynnego.

Podstawą do wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT czynnych bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika jest, zgodnie z art. 96 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, powzięcie przez naczelnika urzędu skarbowego informacji, że:

1. podatnik nie istnieje
2. lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się
3. dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą, lub
4. podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno--skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który:

1. zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub
2. będąc obowiązanym do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, nie złożył takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały, lub
3. składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia, lub
4. wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane, lub
5. prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej - z zastrzeżeniem ust. 9b–9f.

W myśl art. 96 ust. 9h ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9 i ust. 9a pkt 2, jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje.

Jeżeli w toku prowadzonych przez urząd czynności sprawdzających przedsiębiorca udowodni, że był czynnym podatnikiem i wykonywał czynności do opodatkowania, przedłoży stosowne dokumenty w postaci np.:

• dokumentu poświadczającego akt własności do lokalu w którym znajduje się siedziba,
• ewidencji zakupu,
• ewidencji sprzedaży,
• wyciągów bankowych z informacją o dokonywanych transakcjach w badanym okresie oraz usunie braki tj. w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży w urzędzie skarbowym brakujące deklaracje i uiści należny podatek, wtedy naczelnik urzędu przywróci zarejestrowanie takiego podatnika jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Z chwilą przywrócenia do rejestru podatników VAT, zostaną usunięte przesłanki do korygowania pliku kontrolnego JPK_VAT oraz nie będzie przeszkód do odliczenia podatku naliczonego z faktury od takiego podatnika.

Jan Keler

Podstawa prawna

• art. 82 § 1b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa,
• art. 96 ust. 9, ust. 9a i ust. 9h ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.