Jak status związku małżeńskiego wpływa na zasady opodatkowania podatkiem VAT

ODPOWIEDŹ

Chociaż majątek dorobkowy objęty jest wspólnością majątkową małżeńską, to w sytuacji w której następuje przeniesienie majątku (objętego wspólnością małżeńską) pomiędzy działalnościami gospodarczymi prowadzonymi odrębnie przez małżonków, transakcja będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.

Natomiast w sytuacji wynajmu lokali użytkowych, które także objęte są dorobkiem małżeńskim, ale działalność gospodarczą prowadzi tylko jeden z małżonków, nie będzie konieczności rejestrowania się drugiego małżonka jako czynnego podatnika VAT - sam podpis współmałżonka na umowie najmu wynika z przepisów prawa, tj. Kodeksu rodzinnego opiekuńczego.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego opiekuńczego (k.r.o) w chwili zawarcia związku małżeńskiego, co do zasady, powstaje wspólność majątkowa małżeńska. Oznacza to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej, czyli bezudziałowej – każdy ma takie samo prawo do 100% majątku. Ponadto wspólność majątkowa obejmuje składniki majątkowe nabyte w czasie trwania tej wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Nie jest zatem ważne, że przykładowo jeden z małżonków osiągnął dochód i dokonał zakupu składnika majątku – niejako z mocy prawa nabyta rzecz staje się także własnością drugiego małżonka.

Pierwszym zagadnieniem, na które należy zwrócić uwagę, jest nadanie odrębnych statusów czynnych podatników VAT małżonkom pozostającym we wspólności majątkowej, ale przy założeniu że odrębnie od siebie prowadzą działalność gospodarczą. Zauważyć należy, że ta odrębność występuje na gruncie podatku VAT, natomiast w świetle Kodeksu rodzinnego opiekuńczego majątek wykorzystywany w obu działalnościach gospodarczych stanowi dorobek małżeński (wspólność ustawowa małżeńska). Ponadto w interpretacji z dnia 11.03.2016 r. Dyrektor IS w Warszawie, sygn. IPPP3/4512-49/16-2/KP: „Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilno prawnych pomiędzy małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, w sytuacji kiedy czynności te dotyczyć będą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej. Przekazywany przez podatnika podatku od towarów i usług majątek na rzecz małżonka, który w analizowanym przypadku stanowi całe przedsiębiorstwo, w świetle Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle ustawy o podatku VAT są to składniki, które podatnik (małżonek) nabył, wykorzystuje i zbywa w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą”.

Zatem, w sytuacji w której następuje przeniesienie majątku (objętego wspólnością małżeńską) pomiędzy działalnościami gospodarczymi prowadzonymi odrębnie przez małżonków, transakcja będzie podlegać podatkowi od towarów i usług.

Drugim ważnym zagadnieniem jest określenie czy w sytuacji, w której dokonywana jest czynność podlegająca podatkowi VAT lub też decyzja o rejestracji wynika z rachunku ekonomicznego, a przedmiotem transakcji jest składnik majątku dorobkowego (objęty wspólnością majątkową łączną małżonków), n...