Szukanie zaawansowane

Szukanie wraz z odmianą wyrazów
Wstaw * (gwiazdka) po wpisaniu początku wyrazu
np. podatk*, aby znaleźć podatkami, podatkach itd.

Dokładne dopasowanie
Wpisz wyrażenie w cudzysłowie.
Na przykład: "podatek dochodowy".

Wykluczenie wyrażenia
Wstaw - (minus) przed słowem, które chcesz wykluczyć. Na przykład: "sprzedaż -towar"

Brak wyników

Przedsiębiorcy często korzystają z leasingu jako formy finansowania zakupu środków trwałych, głównie samochodów, ale także maszyn, urządzeń, nieruchomości. Za wyborem leasingu przemawiają niższe koszty w porównaniu do tradycyjnego kredytu, mniej formalności, możliwość leasingu przy słabej kondycji finansowej. Należy jednak pamiętać, jakie konsekwencje podatkowe w VAT rodzi leasing.

Sprawdź również portal dla księgowych: Doradca Księgowego i dowiedz się więcej!

1. Definicja i rodzaje leasingu

 

     1.1.  Pojęcie leasingu

               

Zgodnie z art.709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Zgodnie z art.45 Kodeksu cywilnego natomiast rzeczami są tylko przedmioty materialne.

Natomiast ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych (odpowiednio w art.23a i art.17a) definiują umowę leasingu jako umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego używania gruntów.

Pojęcie leasingu w rozumieniu przepisów podatkowych jest szersze niż w rozumieniu Kodeksu cywilnego, bowiem w myśl ustaw o podatku dochodowym przedmiotem leasingu – oprócz przedmiotów materialnych – mogą być także wartości niematerialne i prawne. Dla celów podatkowych rozróżniamy dwa rodzaje leasingu: leasing finansowy i leasing operacyjny.

               

     1.2.  Leasing finansowy

Leasing finansowy charakteryzuje się tym, że dla celów rachunkowych właścicielem przedmiotu umowy jest korzystający, czyli leasingobiorca. Przedmiot leasingu zostanie zaliczony do składników majątkowych leasingobiorcy (to na nim spoczywa obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych).  Podatek VAT należy uiścić w całości z góry, przy zapłacie pierwszej raty. Leasingobiorca staje się właścicielem przedmiotu leasingu po wpłacie ostatniej raty.

               

     1.3.  Leasing operacyjny

Środek trwały w trakcie umowy stanowi w sensie rachunkowym własność finansującego (np. firmy leasingowej). Natomiast kosztami uzyskania przychodu korzystającego z przedmiotu umowy są miesięczne raty leasingowe. Korzystający może wykupić i wykazać daną rzecz w ewidencji środków trwałych po zakończeniu okresu umowy. Do każdej raty leasingowej doliczany jest podatek VAT. Suma ustalonych w umowie opłat pomniejszona o należny podatek VAT odpowiadać musi co najmniej wartości początkowej środków trwałych. Po zakończeniu okresu trwania umowy leasingobiorca ma prawo do wykupu użytkowanego przedmiotu.

               

2. Leasing jako transakcja opodatkowana VAT

 

Czynności wykonywane przez leasingodawcę podlegają opodatkowaniu VAT. Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione (art.7 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT). Przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa powyżej, rozumie się umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty (art.7 ust.9 ustawy o VAT).

Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art.8 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT).

               

     2.1.  Leasing jako dostawa towarów (leasing finansowy)

Przytoczone przepisy definiują, że dostawą towarów, rozumianą jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, jest także umowa leasingu, jeżeli umowa ta przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Dotyczy to umów leasingu, w wyniku których odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający z umów leasingu, których przedmiotem są grunty. Oznacza to, że jeśli umowa tzw. leasingu finansowego oraz umowa leasingu dotycząca gruntów określa, że prawo własności w normalnym toku zdarzeń przewidzianych w tej umowie przejdzie na korzystającego, powinna być traktowana jako dostawa towarów.

 

     2.2.  Leasing jako usługa (leasing operacyjny)

Leasing z którego w ramach umowy nie przewidziano opcji, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty, prawo własności zostanie przeniesione na korzystającego nie może być traktowane jako dostawa towarów. W tym przypadku leasing jest traktowany jako świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, a podatkiem VAT obciążone będą kolejne miesięczne raty leasingowe. Ten rodzaj leasingu pozwala na rozłożenie w czasie kosztów związanych z koniecznością zapłaty podatku od towarów i usług.

 

3. Rozliczenie VAT (podatek należny)   

    

     3.1. Obowiązek podatkowy (leasing finansowy)         

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi (art.19a ust.1 ustawy o VAT). Zatem, w przypadku leasingu finansowego, który jest dostawą towaru, obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostawy towaru. Powstanie obowiązku podatkowego oznacza, że należny podatek musi być obliczony i rozliczony od razu od całości transakcji.     

     3.2. Obowiązek podatkowy (leasing operacyjny)        

W przypadku świadczenia usług leasingu, czyli w przypadku leasingu operacyjnego, ustawodawca w art.19a ust.5 pkt 4 lit.b ustawy o VAT przewidział szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z powołanym przepisem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art.28b, stanowiących import usług. Należy przy tym pamiętać o zapisie art.19a ust. 7 ustawy o VAT, zgodnie z którym, w przypadkach, o których mowa w ust.5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art.106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

W przypadku usług leasingu, ustawodawca określił także szczególny termin wystawienia faktury. Zgodnie bowiem z art.106i ust.3 pkt 4 ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.

A zatem w przypadku usług leasingu, data wystawienia lub termin płatności spowoduje obowiązek rozliczenia i zapłaty VAT. Prosimy pamiętać, iż uzyskanie zaliczki lub płatności z tytułu omawianych usług nie powoduje obowiązku wystawienia faktury oraz nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego.

Pamiętaj: Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług leasingu powstaje w dniu wystawienia faktury - jeśli fakturę wystawiono w terminie przewidzianym przepisami prawa, czyli nie później niż z upływem terminu płatności. Oznacza to, iż leasingodawca w sytuacji leasingu operacyjnego wystawia fakturę na każdą kolejną ratę, ustaloną w umowie i od poszczególnych rat wykazuje obowiązek podatkowy zgodnie z przedstawioną powyżej zasadą.

Przykład 1

Firma “A” za usługę leasingu urządzenia wystawiła fakturę 20 marca 2019 roku. Termin płatności ustalono na 1 kwietnia. W tym przypadku obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury przez “A” tj. marca.

Przykład 2

Firma “B” wyleasingowała “C” samochód. Termin płatności ustalono na 15 dzień każdego miesiąca. Za marzec 2019 roku “B” wystawiła fakturę 2 kwietnia. W tej sytuacji “B” wystawiła fakturę w terminie późniejszym, niż wymagają tego przepisy prawa (tj. po terminie płatności, o którym mowa w art. 106i ust.3 pkt 4 ustawy o VAT). A zatem obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstał z chwilą upływu terminu płatności tj. w marcu.

Przykład 3

Firma “D” wyleasingowała maszynę na rzecz “E”. “D” otrzymała część zapłaty przed terminem płatności i jednocześnie przed wystawieniem faktury. W tym  przypadku obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, albo z chwilą upływu terminu płatności, w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi pierwsze.

Uwaga: Przy umowie leasingu finansowego, przedsiębiorca zobowiązany jest do zapłaty podatku VAT w całości. W przypadku leasingu operacyjnego, podatek VAT doliczany jest do każdej z rat leasingowych.

 

     3.3.  Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania usług najmu określa się w oparciu o art.29a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z powołanym przepisem, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej łącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zatem, podstawą opodatkowania leasingu traktowanego jako dostawa towarów, czyli leasingu finansowego, jest kwota należna obejmująca całość świadczenia należnego od leasingobiorcy tj. wartość netto przedmiotu leasingu wraz z odsetkami, które wynikają z harmonogramu spłat rat leasingowych. W przypadku leasingu operacyjnego, podstawą opodatkowania jest rata leasingowa.

 

     3.4.  Stawka VAT

Zgodnie z art.41 ust.1, ust.2 i ust.2a w powiązaniu z art.146aa ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług podstawowa stawka podatku wynosi 23%, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy stawka podatku wynosi 8%, a dla towarów wymienionych w załączniku nr 10 stawka podatku wynosi 5%. Leasing finansowy traktowany na potrzeby VAT jako dostawa towarów jest opodatkowany stawką właściwą dla danego środka trwałego. Zatem czynność ta może również skorzystać ze zwolnienia od podatku, jeśli przepisy w zakresie podatku od towarów i usług takie zwolnienie przewidują.

Co do zasady leasing operacyjny jako świadczenie usług podlega opodatkowaniu podstawową stawką VAT 23%. 

               

     3.5.  Zasady wystawiania faktur

Na wstępie niniejszego punktu chcielibyśmy wspomnieć, iż nie zawsze trzeba wystawiać fakturę. Podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur w przypadku sprzedaży na rzecz nabywców innych niż podatnicy, a także, gdy faktura dokumentuje sprzedaż zwolnioną od podatku, niezależnie od tego, jaki jest status nabywcy towaru lub usługi. Wystawianie faktur w tych przypadkach jest konieczne, jeżeli nabywca towaru lub usługi tego zażąda, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art.19a ust. 5 pkt 4 (a więc m.in. usług leasingu). Zgodnie bowiem z art.106b ust.1 pkt 1 i 4 oraz ust.3 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

 

  • sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art.106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem,

  • otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4. Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą czynności o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

 

Zatem, obowiązek wystawienia faktury z tytułu leasingu spoczywa na podatniku VAT w przypadku dokonania dostawy towaru lub wyświadczenia usługi na rzecz innego podatnika, nie ma natomiast obowiązku wystawienia faktury w związku ze świadczeniem usług najmu na rzecz niepodatnika – czyli osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej oraz w przypadku otrzymania zapłaty lub części zapłaty (zaliczki) przed wykonaniem usługi. Odnośnie terminu wystawiania faktury podstawową zasadą jest, że faktura musi być wystawiona:

 

  • nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru, wykonano usługę lub otrzymano zaliczkę (art.106i ust.1 i 2 ustawy o VAT) i

  • nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru, wykonaniem usługi lub otrzymaniem zaliczki, z pewnymi wyjątkami (art.106i ust.7 ustawy o VAT).

 

Powyższą zasadę stosujemy w przypadku leasingu finansowego.

Jednakże w przypadku usług leasingu operacyjnego, ustawa o VAT przewiduje wyjątek od podstawowego terminu wystawiania faktur. Bowiem zgodnie z art.106i ust.3 pkt 4 ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności w przypadku m.in. świadczenia usług najmu. A zatem fakturę za najem należy wystawić:

 

  •  nie później niż z upływem terminu płatności,

  •  nie wcześniej niż 30-tego dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego, jednak gdy na fakturze znajdzie się informacja jakiego okresu dotyczy to wówczas będzie ona mogła być wystawiona wcześniej niż 30 dni przed wykonaniem usługi (art.106i ust. 8 ustawy o VAT).

 

Jednocześnie w przypadku usług leasingu nie ma konieczności wystawienia faktury w momencie otrzymania przez podatnika całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi oraz na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, także na ich żądanie.

4.  Usługi leasingu pomiędzy zagranicznymi kontrahentami

W przypadku usług leasingu świadczonych na rzecz nabywcy spoza kraju w pierwszej kolejności należy określić ustawowe miejsce ich świadczenia, czyli kraj, w którym powinny być opodatkowane.

Z zasady ogólnej, wyrażonej w art.28b ustawy o VAT wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Przedstawioną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, pod warunkiem, że przepisy art.28e, 28f ust.1 i 1a, 28g ust.1, 28i, 28j ust.1 i 2 i 28n ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia. Przykładowo miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia tych nieruchomości (art.28e ustawy o VAT).

Natomiast miejscem świadczenia usług na rz...

Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 papierowych oraz cyfrowych wydań magazynu
  • Dostęp online do aktualnych i archiwalnych wydań czasopisma oraz dostęp do dodatkowych materiałów
  • Nielimitowane konsultacje
  • ...i wiele więcej!

Jeśli jesteś Prenumeratorem, zaloguj się, aby przeczytać artykuł w całości.