Odpowiedź
Czytelnik na gruncie podatku VAT po zakończeniu działalności w CEiDG nadal jest podatnikiem VAT, jednak wynajmując mieszkanie na cele mieszkaniowe będzie mógł skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego w trybie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Od 2021 roku może także korzystać ze zwolnienia podmiotowego, ponieważ obroty w 2020 roku nie przekroczą kwoty 200.000 zł
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlegają min. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. A przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 przez działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych
w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Osoba wynajmująca mieszkanie za wynagrodzeniem spełnia definicję podatnika prowadzącego działalność gospodarczą. Nie ma tu znaczenia czy jest to najem prywatny prowadzony w ramach niezarejestrowanej działalności gospodarczej, czy też prowadzony w ramach działalności gospodarczej.
O zakończeniu działalności osoby fizycznej urząd skarbowy otrzyma informację z CEIDG, w którym przedsiębiorca złoży wniosek o wykreślenie jego firmy z rejestru. Przedsiębiorca nie musi składać dodatkowego zgłoszenia aktualizującego w urzędzie skarbowym (NIP-2). Niemniej, likwidacja działalności na gruncie podatku VAT wiąże się m.in. z obowiązkiem sporządzenia spisu z natury i wykazania należnego VAT od towarów w nim ujętych czy też zgłoszenia w US zaprzestania działalności opodatkowanej - na formularzu VAT-Z.
Obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień likwidacji działalności i opodatkowania jego wartości VAT wynika z art. 14 ustawy o VAT i ciąży także na osobach fizycznych, które zaprzestały wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Zauważyć należy, że nie sporządzają go podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.
Zatem, w myśl art. 96 ust. 6 ustawy o VAT, jeżeli zarejestrowany podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT, co oznacza utratę statusu podatnika VAT. Dlatego zgłoszenie to powinno zostać złożone po zakończeniu wszystkich czynności jako czynnego podatnika VAT.
Zgodnie z art. 96 ust. 12 ustawy o VAT podatnik ma obowiązek zgłoszenia w terminie 7 dni każdej zmiany dotyczącej danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym. Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.
Stosownie do do treści art. 96 ust. 10 ustawy o VAT, podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.
Należy podkreślić, że jeżeli w składanych przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracjach VAT podatnik będzie wykazał wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku, to również pozostaną w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.
Niemniej, fakt świadczenia przez podatnika usług wyłącznie zwolnionych od podatku VAT podlega zgłoszeniu właściwemu organowi poprzez złożenie aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R).
Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Oznacza to, że aby skorzystać z tego zwolnienia od 2021 roku sprzedaż w roku 2020 nie może przekroczyć 200 tyś zł.
Zauważyć trzeba, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Zatem, przychód ze sprzedaży zwolnionej z VAT stanowi sprzedaż brutto.
Podsumowując, Czytelnik na gruncie podatku VAT po zakończeniu działalności w CEiDG nadal jest podatnikiem VAT, jednakże wynajmując mieszkanie na cele mieszkaniowe będzie mógł skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego w trybie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Oznacza to, że Czytelnik będzie figurował w rejestrze VAT jako podatnik zwolniony. Korzystając z tego zwolnienia Czytelnik nie będzie musiał prowadzić ewidencji z tejże sprzedaży, o czym mówi art. 109 ust. 3.
Likwidacji działalności gospodarczej dokonuje się zgodnie z art. 14 ustawy o VAT. Jednakże w przypadku kontynuacji wynajmu po zgłoszeniu w CEiDG zakończenia działalności, taka likwidacja nie będzie miała miejsca.
Usługa najmu podlegająca zwolnieniu nie podlega opodatkowaniu VAT, zatem przychód z tej transakcji jest kwotą brutto.
Podstawa prawna: art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust.1-2, art. 14 ust. 1 pkt 2, ust.2, art. 43 ust. 1 pkt 36, art. 96 ust. 1, 6, 10, 10a, art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.
