Nieodpłatne przekazanie na cele charytatywne a VAT

VAT naliczony i należny

Jesteśmy firmą produkcyjną, która produkuje produkty spożywcze m.in. owoce, soki, cukierki. Na pewnych etapach produkcji w/w produktów pozostają niewykorzystane tzw. odpady z produkcji, ale stanowią pełnowartościowe produkty. W związku z tym chcielibyśmy przekazać w formie darowizny na rzecz stowarzyszenia dla dzieci z ubogich rodzin te produkty spożywcze. Czy powyższą czynność należy udokumentować, czy  będzie  również  podlegać  opodatkowaniu VAT?  

ODPOWIEDŹ

Nieodpłatne przekazanie przez firmę powyższych produktów spożywczych w formie darowizny na rzecz stowarzyszenia dla dzieci z ubogich rodzin, jeżeli przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w części lub w całości, co do zasady podlega opodatkowaniu VAT i należy udokumentować np. notą. Jeżeli zostaną spełnione określone warunki przekazanie będzie mogło korzystać ze zwolnienia, przy czym powstanie obowiązek korekty podatku naliczonego z art. 91 ust. 7d.

UZASADNIENIE

Czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług to m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a  także wszelkie postacie energii. Natomiast zasada ogólna określająca definicję dostawy towarów stanowi, że za dostawę uważa się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

  2. wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych uznaje się za odpłatną dostawę podlegającą opodatkowaniu VAT.

W opisanej sytuacji podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie produktów spożywczych. W związku z tym takie nieodpłatne przekazanie będzie, co do zasady, podlegać opodatkowaniu VAT. Niniejsze nieodpłatne przekazanie produktów spożywczych może jednak korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten zwalnia dostawę towarów w postaci wszelkiej darowizny, której przedmiotem są produkty spożywcze, z  wyjątkiem napojów alkoholowych o  zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i  napojów bezalkoholowych, w  których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o  działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z  przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. Jednak, aby można było skorzystać ze zwolnienia musi być spełniony warunek posiadania przez dostawcę dokumentów potwierdzających dokonanie dostawy towarów na rzecz organizacji pożytku publicznego, z  przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację.

Powyższego zwolnienia nie będzie można zastosować, jeżeli:

  1. określenie przeznaczenia otrzymanych przez organizację pożytku publicznego towarów nie jest możliwe na podstawie prowadzonej przez tę organizację dokumentacji, lub

  2. wykorzystanie otrzymanych przez organizację pożytku publicznego towarów nastąpiło na cele inne niż cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację. Zatem, aby skorzystać ze zwolnienia, dokumentacja powinna określać przeznaczenie przekazanych organizacji towarów wyłącznie na cel charytatywny. Podmiot, który przekazuje taką darowiznę musi posiadać potwierdzenie od organizacji pożytku publicznego, iż powyższe przesłanki zostały spełnione, wówczas nieodpłatne przekazanie produktów spożywczych będzie korzystało ze zwolnienia i powinno być potwierdzone np. notą.

Ważne: Należy również pamiętać, iż jeżeli przy nabyciu produktów spożywczych firmie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, to skorzystanie ze zwolnienia z VAT przy nieodpłatnym przekazaniu wiązać się będzie z korektą podatku naliczonego, o którym mowa w art. 91 ust. 7d ustawy, ponieważ nastąpi zmiana przeznaczenia użytkowania towarów z opodatkowanych na zwolnione.

Ważne: W przypadku, gdy organizacja pożytku publicznego nie spełni przesłanek z art. 43 ust. 12a, czyli wykorzysta produkty spożywcze do innego celu niż charytatywny, to na podstawie art. 108 ust. 3 ustawy będzie zobowiązana do zapłaty podatku.

Ewidencja w deklaracjach: W deklaracji VAT(17) nieodpłatne przekazanie zwolnione z VAT należy wykazać w pozycji 10

Ewa Kot

Podstawa prawna: art. 2 pkt 6, art. 7 ust. 1, art. 7 ust. 2 pkt 2, art. 43 ust.1 pkt 16, ust.12, ust.12a, art. 108 ust.3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Przypisy