Obowiązek podatkowy przy sprzedaży na raty

Odpowiedź

W przypadku sprzedaży na raty z zastrzeżeniem prawa własności do momentu zapłaty ostatniej raty, towar zostaje oddany do dyspozycji nabywcy bez przenoszenia prawa własności. Przeniesione zostaje jednak faktyczne, a także ekonomiczne, władztwo nad rzeczą, co sprawia, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku VAT będzie miała miejsce dostawa towaru. Tym samym moment jego wydania stanowić będzie moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tego tytułu.

Uzasadnienie

Sprzedaż rzeczy na raty z zastrzeżeniem przejścia prawa własności po zapłacie ostatniej raty jest typowym w prawie cywilnym przykładem sprzedaży z zastrzeżeniem warunku. Zgodnie z art. 89 ustawy Kodeks cywilny (K.c.) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek). Warunkiem jest zatem, określone w treści czynności prawnej zastrzeżenie uzależniające powstanie lub ustanie jej skutków od zdarzenia przyszłego i niepewnego. 
Rozróżniamy warunki zawieszające i rozwiązujące. W przypadku gdy czynność prawna jest zastrzeżona warunkiem zawieszającym, w wyniku jego ziszczenia się następuje skutek czynności prawnej. W przypadku natomiast ziszczenia się warunku rozwiązującego, skutki czynności prawnej ustają. Warunek nie może być niemożliwy do spełnienia. W myśl art. 94 K.c. warunek niemożliwy, jak również warunek przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego pociąga za sobą nieważność czynności prawnej, gdy jest zawieszający; uważa się za niezastrzeżony, gdy jest rozwiązujący. 
Przepisy Kodeku cywilnego przewidują jeszcze dwa rodzaje umów warunkowych: sprzedaży na próbę oraz z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego. Według art. 592 § 1 K.c. sprzedaż na próbę albo z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego poczytuje się w razie wątpliwości za zawartą pod warunkiem zawieszającym, że kupujący uzna przedmiot sprzedaży za dobry. W braku oznaczenia w umowie terminu próby lub zbadania rzeczy sprzedawca może wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin. Tego rodzaju umowy mają zastosowanie, gdy potencjalny nabywca chce się z towarem dokładnie zapoznać i przekonać się czy spełnia on jego oczekiwania. W takim przypadku nie ryzykuje on zakupu, który by go nie satysfakcjonował. W tego rodzaju umowie nie dochodzi do przeniesienia własności jak w przypadku bezwarunkowej umowy sprzedaży. Towar pozostaje nadal własnością sprzedawcy, aż do chwili spełnienia się warunku. Przejście prawa własności następuje w chwili gdy nabywca uzna towar za dobry.
Według art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dos...