Odsetki od pożyczki dla przedsiębiorcy

Odpowiedź

W sytuacji, gdy przedsiębiorca udziela pożyczki innemu przedsiębiorcy, ma obowiązek wystawić fakturę VAT na odsetki od udzielonej pożyczki, jeśli sama usługa udzielenia pożyczki będzie podlegała opodatkowaniu. Nie ma natomiast takiego obowiązku, jeśli usługa ta korzysta ze zwolnienia od VAT (art. 106b ust. 2 ustawy o VAT). 

Uzasadnienie 

Zgodnie z art. 720 ustawy Kodeks cywilny (k.c.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. 

Udzielanie pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przy czym świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są one przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnego świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. 

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku VAT, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Szerzej zob. m.in. pisma dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 7 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.632.2022.3.MSO) oraz z 3 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.617.2022.3.AMA).

Wskazać przy tym należy, że co do zasady, usługa udzielania pożyczki jest zwolniona od podatku VAT. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Co istotne – przepis ten nie uzależnia zwolnienia od VAT od statusu p...