Szukanie zaawansowane

Szukanie wraz z odmianą wyrazów
Wstaw * (gwiazdka) po wpisaniu początku wyrazu
np. podatk*, aby znaleźć podatkami, podatkach itd.

Dokładne dopasowanie
Wpisz wyrażenie w cudzysłowie.
Na przykład: "podatek dochodowy".

Wykluczenie wyrażenia
Wstaw - (minus) przed słowem, które chcesz wykluczyć. Na przykład: "sprzedaż -towar"

Brak wyników

WAŻNY TEMAT - ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI A VAT

10 czerwca 2019

NR 90 (Czerwiec 2019)

WAŻNY TEMAT - ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI A VAT

0 2350

Dla młodych przedsiębiorców planujących rozpocząć własną działalność, istotnym problemem jest odpowiedź na pytanie “a co z tym VAT-em?”. Obawa przed formalnościami i brak wiedzy, często powstrzymują ich przed podjęciem kroku ku swojej działalności. Przy zakładaniu własnej firmy należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach i zacząć działać, bowiem to “do odważnych świat należy”.

  1. Kiedy nie trzeba rozliczać VAT

Zakładając firmę nie zawsze od samego początku trzeba rozliczać VAT. Przepisy dotyczące podatku od towarów i usług określają sytuacje, w których od początku wymagana jest rejestracja do VAT i przypadki, kiedy nie ma  tego obowiązku. Zwolnienia od VAT można podzielić na dwie grupy: „podmiotowe” (z uwagi na wysokość sprzedaży) i “przedmiotowe” (dotyczące konkretnych towarów i usług).

  1. Zwolnienie z VAT podmiotowe

Nie ma obowiązku rejestrowania się jako VAT-owiec, jeśli przedsiębiorca nie przekroczy w ciągu roku limitu sprzedaży 200.000 zł (art.113 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług).  Jeśli przedsiębiorca rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego nie musi rejestrować się do VAT, jeśli przewidywana wartość sprzedaży w firmie nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty odpowiadającej równowartości 200.000 zł (art.113 ust.9 ustawy o VAT). Proporcję wylicza się następująco:

  • mnożąc liczbę dni od rozpoczęcia sprzedaży do końca roku przez obowiązujący limit VAT
  • następnie dzieląc otrzymaną liczbę przez liczbę dni w danym roku.

Przykład

Firma została założona 2 maja 2019 roku, czyli do końca roku zostały 244 dni. Obliczenie wygląda następująco: (200 000 x 244) / 365 = 133.698,63 zł

Przedsiębiorca powinien pamiętać, że przed sprzedażą, którą przekroczy ten limit, powinien zarejestrować się jako VAT-owiec.

Ważne:

Do limitu sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku oraz:

  1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej;
  2. odpłatnej dostawy towarów i  odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art.43 ust.1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
    1. transakcji związanych z  nieruchomościami,
    2. usług, o  których mowa w  art. 43 ust.  1 pkt  7, 12 i  38-41,
    3. usług ubezpieczeniowych
      - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
  3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o  podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i  prawnych podlegających amortyzacji.

Prosimy pamiętać, że – jak wynika z art.113 ust.13 ustawy o VAT – zwolnienie to nie obowiązuje, jeżeli przedsiębiorca m.in.:

  • sprzedaje:
    • towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (m.in. metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie),
    • towary opodatkowane podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych),
    • w niektórych przypadkach: budynki, budowle lub ich części,
    • tereny budowlane,
    • nowe środki transportu;
  • świadczy usługi:
    • prawnicze,
    • w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
    • Jubilerskie;
  • nie posiada siedziby działalności gospodarczej w Polsce.

Powyższe oznacza, że w powyżej wskazanych przypadkach, przedsiębiorca musi rozliczać VAT nawet wtedy, gdy nie przekroczy 200.000 zł limitu sprzedaży, tj. od pierwszej takiej sprzedaży.

Należy przy tym pamiętać, że po przekroczeniu kwoty 200.000 zł każda kolejna sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT. Zwolnienie z VAT przestaje obowiązywać i należy zarejestrować się jako podatnik VAT.

Pamiętaj:

Jeśli przedsiębiorca nie ma obowiązku płacić VAT (korzysta ze zwolnienia z uwagi na limit), może dobrowolnie rozliczać VAT tzn. zrezygnować ze zwolnienia, jeśli wybór ten będzie korzystniejszy (np. w przypadku sprzedaży dla podatników).

  1. Zwolnienie przedmiotowe z VAT
    W przepisach określono grupę towarów i usług, które są wykluczone z opodatkowania VAT. Dotyczy to m.in. usług w zakresie opieki medycznej, pomocy społecznej, nauczania języków obcych, dostaw terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane, zarządzania funduszami inwestycyjnymi czy emerytalnymi (pełną listę ustawodawca wskazał w art. 43 pkt 2 – 41 ustawy VAT). Zatem, jeśli przedsiębiorca dokonuje dostaw lub wykonuje usługi wymienione w art.43 pkt 2-41, wówczas nie rozlicza i nie płaci VAT.
  2. Obowiązki podatnika zwolnionego z VAT
    Status podatnika zwolnionego oznacza, że nie trzeba składać deklaracji VAT (np. VAT-7 albo VAT-7K). Czyli przedsiębiorca nie rozlicza w urzędzie skarbowym podatku z tytułu sprzedaży i co istotne – nie ma prawa do odliczenia (zwrotu) podatku naliczonego. Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży (art.109 ust.1 ustawy o VAT). Rejestr sprzedaży pozwala zorientować się, kiedy sprzedaż przekroczy próg zwolnienia z VAT (przed sprzedażą, którą przekroczy próg, należy zarejestrować się do VAT).
    Uproszczona ewidencja nie ma określonego przepisami wzoru. Powinno się w niej ujmować sprzedaż za dany dzień, nie później jednak niż przed rozpoczęciem sprzedaży w dniu następnym. Ewidencja może zawierać takie informacje, jak: liczbę porządkową, datę sprzedaży, wartość sprzedaży, wartość sprzedaży narastająco.

Pamiętaj:

W przypadku korzystania ze zwolnienia – nie ma prawa do odliczenia VAT od zakupów.

  1. Obowiązek VAT przy handlu z krajami UE
    Jeśli przedsiębiorca zwolniony z VAT zamierza dokonywać transakcji z kontrahentami zagranicznymi z państw UE, musi zarejestrować się jako podatnik VAT-UE (art.97 ust.1 i 2 ustawy o VAT). Nawet jeśli nie ma obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, ale dokona wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), czyli kupi towar od firmy z UE, a całkowita wartość tych transakcji przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 50.000 zł (art.97 ust.1 i ust.2 ustawy o VAT). W takiej sytuacji jest obowiązek rozliczania podatku VAT od tych transakcji (mimo braku obowiązku rozliczania VAT w zakresie pozostałej działalności gospodarczej).Obowiązek rejestracji VAT UE (niezależnie od zwolnienia z VAT) dotyczy również:
  • nabycia usług od kontrahentów z UE, w odniesieniu do których miejscem świadczenia jest kraj nabywcy,
  • wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług, dla których miejscem rozliczenia podatku z transakcji jest kraj nabywcy (art.97 ust.3 ustawy o VAT).

Uwaga:

Jeśli przedsiębiorca jest zwolniony z VAT i zarejestruje się jako podatnik VAT-UE, nie traci prawa do zwolnienia z VAT.     

Podsumowując przedsiębiorca zakładający firmę nie musi rejestrować się do VAT, jeśli:

  • sprzedaż nie przekroczy limitu 200.000 zł rocznie,
  • sprzedaż nie przekroczy proporcji kwoty 200.000 zł odpowiadającej liczbie dni do końca roku,
  • sprzedaje towary zwolnione z VAT.
  1. Rejestracja do VAT

W sytuacji, gdy przedsiębiorca zakłada firmę i nie spełnia warunków do zwolnienia od VAT lub chce zarejestrować się do VAT dobrowolnie (dzięki czemu będzie mógł np. odliczać VAT od zakupów), to najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT powinien we właściwym urzędzie skarbowym zarejestrować się poprzez złożenie druku VAT-R (art.96 ust.1 ustawy o VAT). Zgłoszenie VAT-R jest składane do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na:

  • adres siedziby – w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej,
  • miejsce zamieszkania – w przypadku osób fizycznych,
  • stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – w przypadku podmiotów nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, ale posiadających na tym terytorium stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Jeśli przedsiębiorca rejestruje firmę w CEIDG, formularz VAT-R może złożyć jako załącznik razem z wnioskiem o wpis oraz zmianę swojego wpisu w CEIDG. Formularz VAT-R może podpisać Profilem Zaufanym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Zgłoszenie VAT-R można złożyć także drogą elektroniczną przez system e-Deklaracje lub w wersji papierowej w urzędzie gminy.

  1. Rejestracja do VAT-UE

Przedsiębiorca, który zamierza prowadzić transakcje z firmami z UE powinien od razu dokonać rejestracji VAT-UE. Rejestracji podlegają firmy, które chcą dokonywać wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw towarów, importu usług oraz świadczenia usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca mający siedzibę
w innym państwie członkowskim. Rejestracja pozwala na uniknięcie płacenia VAT, naliczonego przez kontrahentów zagranicznych lub obciążania tych kontrahentów polskim podatkiem. Rejestracji dokonuje się na formularzu VAT-R, a potwierdzenie nadania numeru VAT UE otrzymuje się na formularzu VAT-5UE. Od tego też momentu dla potrzeb rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowych, przedsiębiorca ma obowiązek posługiwania się  numerem identyfikacji podatkowej poprzedzonym kodem „PL”.

Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT-UE nie dotyczy świadczenia usług na rzecz osób fizycznych z innych krajów UE, które nie prowadzą działalności.

W przypadku podmiotów, które nie posiadają siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, zgłoszenie VAT składane jest do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

  1.  Konsekwencje braku zgłoszenia do VAT

Najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT, przedsiębiorca powinien we właściwym urzędzie skarbowym dokonać zgłoszenia (jeśli oczywiście nie spełnia warunków do zwolnienia od VAT). W sytuacji nie wypełnienia tego obowiązku można ponieść konsekwencje w zależności od przypadku:

  • brak zgłoszenia, ale przedsiębiorca zachowuje się jak podatnik VAT czynny, tj. składa deklaracje podatkowe, wpłaca należny podatek VAT, uwzględnia w deklaracjach VAT naliczony - wówczas organy podatkowe pozwalają złożyć z datą wsteczną formularz rejestracyjny VAT-R, a z uwagi na złożone deklaracje i rozliczanie należnego podatku, nie doszło do uszczuplenia należności budżetowych; zdarzają się jednak przypadki, kiedy urząd ze względu na brak rejestracji kwestionuje prawo do odliczenia VAT naliczonego;
  • brak rejestracji mimo takiego obowiązku, a przedsiębiorca wystawia faktury w kwocie brutto i nie odprowadza VAT należnego – wówczas urząd skarbowy może stwierdzić, że nie są realizowane zobowiązania i będzie się domagał zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami oraz nałoży sankcję w postaci ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego; brak rejestracji dla celów VAT (połączony z brakiem złożenia deklaracji VAT-7 albo VAT-7K) jest traktowany jako brak ujawnienia podstawy opodatkowania, co jest przestępstwem karno-skarbowym zagrożonym nałożeniem grzywny, a nawet ograniczeniem wolności.
  1. Deklaracja VAT-7 czy VAT-7K

5.1. Rozliczenie miesięczne VAT-7

Jest to podstawowy okres rozliczenia podatku VAT. Deklaracje VAT-7 za okresy miesięczne należy składać do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art.99 ust.1 ustawy o VAT). Miesięczne rozliczenia VAT można stosować dobrowolnie albo po utracie prawa do kwartalnej formy rozliczania. Do rozliczeń miesięcznych zobowiązani są następujący podatnicy:

  • nie posiadający statusu małego podatnika
  • mali podatnicy, jeśli są podatnikami VAT czynnymi krócej niż 12 miesięcy od miesiąca, w którym zostali zarejestrowani do VAT (dotyczy to podatników, którzy zostali zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni po dniu 30 września 2016 r. za okresy miesięczne przypadające po dniu 31 grudnia 2016 r.)
  • mali podatnicy, którzy w  danym kwartale lub w  poprzedzających go w czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT (tzw. towary wrażliwe, jak np. wyroby stalowe, paliwa, metale szlachetne, aparaty fotograficzne cyfrowe, dyski twarde HDD, dyski SDD, folie typu stretch), których łączna wartość przekroczyła, w  jakimkolwiek miesiącu z  tych okresów, kwotę 50 000  zł netto bez VAT; ograniczenie to nie dotyczy podatników dokonujących sprzedaży paliwa (benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych), przy spełnieniu następujących warunków: dostawy te dokonywane są na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów, dostaw tych dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

5.2. Rozliczenie kwartalne VAT-7K

Z kwartalnych rozliczeń podatku VAT mogą korzystać mali podatnicy VAT. Małym podatnikiem VAT jest przedsiębiorca:

  • u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro (w 2019 roku wynosi po zaokrągleniu 5.135.000 zł),
  • prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w  poprzednim roku podatkowym równowartości 45 tys. Euro (art.2 pkt. 25 ustawy o VAT).

Dodatkowo mali podatnicy muszą spełniać dwa warunki:

  • są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni powyżej 12 miesięcy (jeśli przedsiębiorca zakładając firmę od razu zarejestruje się do VAT, to dopiero po 12 miesiącach będzie mógł skorzystać z kwartalnego rozliczania),
  • nie dokonali w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach (w każdym miesiącu z tych okresów) dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT (np. wyroby stalowe, paliwa, metale szlachetne, aparaty fotograficzne cyfrowe, dyski twarde HDD, dyski SDD, folie typu stretch) o wartości powyżej 50 000 zł bez podatku VAT. Są to towary objęte tzw. odwrotnym obciążeniem (art.99 ust. 3a ustawy o VAT).

Podatnicy zobowiązani są do składnia deklaracji VAT-7K w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (art. 99 ust. 2 ustawy o VAT). Jeśli przedsiębiorca wybierze rozliczenie kwartalne VAT, najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, należy złożyć do naczelnika właściwego urzędu skarbowego zawiadomienie o wyborze rozliczania VAT kwartalnego (art.99 ust.3 ustawy o VAT). Zawiadomienie można wysłać zwykłym pismem (nie ma specjalnego formularza). Należy pamiętać o dokonaniu aktualizacji na formularzu VAT-R (7 dni od zmiany), gdzie w odpowiedniej rubryce zaznacza się kwartalne rozliczenie.

  1. Metoda kasowa

Jako podatnik VAT należy rozliczać podatek miesięcznie albo kwartalnie. Podstawowa zasada jest taka, że wszystkie faktury wystawione w danym okresie rozliczeniowym wykazuje się w deklaracji podatkowej sporządzanej za ten okres. Rozliczanie VAT to memoriałowe rozpoznawanie zobowiązań podatkowych tzn. zobowiązania wynikające z wystawionych dokumentów (nie z faktycznych wpływów).

Niektórzy przedsiębiorcy mogą wybrać metodę kasową, która polega na tym, że VAT płaci się dopiero, gdy firma otrzyma zapłatę. Jednak z metody kasowej mogą skorzystać tylko mali podatnicy (sprzedaż rocznie za kwotę nie większą niż równowartość w zł 1,2 mln euro).

W przypadku wyboru metody kasowej obowiązek podatkowy powstaje:

  • z dniem otrzymania całości lub części zapłaty  –  w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz czynnego podatnika VAT,
  • z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wy...

Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 papierowych oraz cyfrowych wydań magazynu
  • Dostęp online do aktualnych i archiwalnych wydań czasopisma oraz dostęp do dodatkowych materiałów
  • Nielimitowane konsultacje
  • ...i wiele więcej!

Jeśli jesteś Prenumeratorem, zaloguj się, aby przeczytać artykuł w całości.