ODPOWIEDŹ
W art.113 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca zwalnia od VAT sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł, przy czym do wartości tej sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zgodnie z art.113 ust.11 ustawy podatnik, który utracił prawo do powyższego zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie z niego skorzystać. Jak rozumiem, od początku 2015 roku skorzystał Pan z tego prawa.
W wyniku tego zmieniło się wykorzystanie posiadanych przez Pana towarów handlowych i środków trwałych – towary te zostały zakupione z zamiarem wykorzystania dla celów działalności opodatkowanej VAT, ale w wyniku wyboru zwolnienia od podatku, będą od 2015 roku wykorzystywane do dalszej działalności zwolnionej od podatku.
Jeżeli zakupił Pan towary handlowe i środki trwałe z zamiarem wykorzystywania ich do działalności gospodarczej opodatkowanej VAT i przy zakupie odliczył Pan podatek naliczony, a teraz wybrał Pan zwolnienie od podatku i wie Pan, że towary będą wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych, zmieniło się prawo do odliczenia podatku naliczonego. W takiej sytuacji jest Pan obowiązany zastosować przepisy art. 91 ust.1-7d ustawy o VAT. Przepisy te nakazują dokonanie korekty podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, a następnie to prawo się zmieniło. Korekty tej dokonuje się jedynie w sytuacji, gdy zmiana prawa do odliczenia następuje w okresie korekty, czyli:
w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania;
w przypadku innych towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a których wartość początkowa przekracza 15.000 zł – w ciągu 5 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania,
w przypadku pozostałych towarów wykorzystywanych w działalności gospodarczej, innych niż towary handlowe, surowce i materiały – w ciągu 12 miesięcy, od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania,
w przypadku towarów handlowych lub surowców i materiałów - przy każdej zmianie prawa do odliczenia.
W opisanej przez Pana sytuacji przytoczone powyżej przepisy niewątpliwie każą Panu dokonać korekty podatku naliczonego w odniesieniu do posiadanych towarów handlowych. Zgodnie z art.91 ust.7d ustawy o VAT korekty tej dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła zmiana prawado odliczenia. W Pana przypadku zmiana prawa do odliczenia nastąpiła z dniem 1 stycznia 2015 roku. Stosując literalnie powyższy przepis, powinien Pan skorygować odliczony podatek w rozliczeniu za styczeń 2015 roku. Rozwiązanie to wydaje się trudne do zastosowania w praktyce, gdyż, w związku z wyborem zwolnienia od VAT, nie powinien Pan już składać deklaracji VAT-7 za ten miesiąc. Niestety, ustawodawca przewidział taką sytuację jedynie w odniesieniu do podatników, którzy kończą działalność gospodarczą i w takiej sytuacji każe dokonać korekty podatku w deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy, za który składana jest deklaracja, jednakże nie ma przepisu pozwalającego na zastosowanie tego uregulowania również w Pana sytuacji. Zatem, pomimo wyboru zwolnienia od podatku, należy złożyć deklarację za styczeń 2015 roku i dokonać w niej stosownej korekty podatku.
Jeżeli chodzi o posiadane przez Pana środki trwałe, to w sytuacji, gdy ich wartość początkowa nie przekraczała kwoty 15.000 zł, nie ma Pan obowiązku dokonywać korekty odliczonego podatku, gdyż od końca okresu, w którym oddano je do użytkowania minęło 12 miesięcy (zakładam, że oddanie środków do używania nastąpiło w tym samym okresie co zakup). W sytuacji, gdy wartość środków trwałych przekracza 15.000 zł, nie ma Pan obowiązku dokonać korekty odliczonego podatku w stosunku do wyposażenia sklepu, gdyż od roku, w którym zostało oddane do użytkowania upłynęło już 5 lat. Ma Pan natomiast obowiązek dokonania korekty podatku odliczonego przy zakupie samochodu, ale tylko w sytuacji, gdy przysługiwało Panu prawo do odliczenia całego VAT naliczonego przy jego zakupie. Należy bowiem zwrócić uwagę na fakt, że przepis art.91 ust.7 nakazuje dokonać korekty odliczonego podatku jedynie w sytuacji, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia.
Zatem, zdaniem Redakcji, w sytuacji, gdy przy zakupie samochodu przysługiwało Panu jedynie ograniczone prawo do odliczenia VAT (60%, nie więcej niż 6.000zł), nie ma Pan obowiązku dokonania korekty odliczonego podatku w sytuacji wyboru zwolnienia od VAT. W sytuacji, gdy dokonał Pan pełnego odliczenia podatku przy zakupie samochodu, jest Pan obowiązany do dokonania korekty odliczonego podatku, w proporcji do czasu zakończenia okresu korekty. W tej sytuacji przepisy przewidują roczną korektę podatku, w wysokości jednej piątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu, dokonywaną za pierwszy okres rozliczeniowy następujący po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, do końca okresu korekty. W Pana przypadku oznaczałoby to konieczność złożenia korekty deklaracji VAT-7 za styczeń 2016 roku i dokonanie tam korekty w wysokości 1/5 odliczonego podatku oraz dokonywania takiej samej korekty co roku, do końca okresu korekty. Ostatnia korekta powinna zostać złożona za 2017 rok, w styczniu 2018. Tu również pojawia się praktyczny problem, związany z tym, że, jako podatnik zwolniony podmiotowo od VAT nie powinien Pan składać deklaracji VAT-7, jednakże, ze względu na literalne brzmienie przepisu deklaracje te należy złożyć.
Ewa Konarska
