Korekta podatku naliczonego w związku ze zmianą wykorzystania wybudowanej nieruchomości

ODPOWIEDŹ

Zdaniem Redakcji, Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego poprzez dokonywanie korekty wieloletniej, za pozostały okres korekty.

UZASADNIENIE

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w  tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a  także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w  szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i  prawnych w  sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w  zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z  wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych”.

W zakresie, w  jakim towary i  usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o  którym mowa w  art.  15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego, z  zastrzeżeniem art.  114, art.  119 ust.  4, art.  120 ust.  17 i  19 oraz art.  124.

Artykuł  91 ustawy o VAT zawiera przepisy dotyczące korekty odliczenia. W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym, są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1 podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. Korekty, o której mowa powyżej, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty (art. 91 ust. 3 ustawy).

Przepisy ust. 1-6 art. 91 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7).

W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty (art. 91 ust. 7a).

Powyższe przepisy wskazują, że w każdym przypadku zmiany przeznaczenia środka trwałego w okresie korekty, należy dokonać korekty podatku naliczonego. Zatem, co do zasady, ustawodawca przyznaje prawo do odliczenia, za okres pozostały do końca korekty, również w takim przypadku jak w opisanej sprawie, tj. gdy następuje zmiana wykorzystania dóbr inwestycyjnych z czynności niedających prawa do odliczenia podatku naliczonego, na czynności opodatkowane VAT.

W wydawanych w ostatnim czasie interpretacjach indywidualnych organy podatkowe kwestionują jednak prawo gmin do odliczenia VAT w sytuacji, gdy dana inwestycja została pierwotnie wykorzystana do czynności niepodlegających VAT, a następnie jej przeznaczenie się zmieniło i inwestycja została wykorzystana do czynności opodatkowanych VAT. Organy podatkowe stwierdzają bowiem, że nabywając towary i usługi związane z realizacją inwestycji pierwotnie przeznaczonej do czynności niepodlegających VAT, gmina działa w charakterze organu władzy publicznej, a nie podatnika VAT, zatem nigdy nie nabyła prawa do odliczenia VAT, dlatego po zmianie przeznaczenia inwestycji gmina nie będzie mogła odliczyć podatku na podstawie korekty wieloletniej [np. interpretacja DKIS z dnia 17-11.2017 r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.414.2017.1.SJ]. Jednostki samorządu terytorialnego min. Gmina „R” mając zdanie odmienne zaskarżali negatywne interpretacje do sądów administracyjnych. W konsekwencji Naczelny Sąd Administracyjny wystąpił z pytaniami prejudycjalnymi do T...